ایران و خط قرمز حزب الله، چه کسی ماشه را می‌کشد؟

بیان فردا | گزارش|‌ بعد از گذشت یک هفته از عملیات طوفان اقصی و بالاگرفتن تنش‌ها در نوار غزه، لحن اسرائیل نسبت به نقش ایران در این حوادث پررنگ‌تر و تندتر شده است.

آمریکا در همان ساعات اولیه تنش به سرعت اعلام کرد که شواهدی بر نقش ایران در این حملات ندارد و به نوعی مانع ماجراجویی و رفتارهای احساسی اسرائیل شد. ایران نیز در ادامه به صراحت اعلام کرد که از حماس حمایت می‌کند اما در این عملیات نظامی نقشی نداشته و این کار با توان خود رزمندگان حماس انجام شده است.

با این حال بعد از عبور از روزهای پرتنش ابتدایی، هم ایران تحرکات دیپلماتیک خود را با گروه‌های همسو بیشتر و جدی‌تر کرده و هم اسرائیل با صراحت بیشتری علیه ایران موضع‌گیری می‌کند.

انتقاد تلویحی اسرائیل از مواضع امریکا در برابر ایران

 

«وقتی رهبران حماس از جمهوری اسلامی به دلیل کمک‌هایش قدردانی می‌کنند، برای اینکه ثابت کنیم ایران مشخصا در چه حمله‌ای از حماس حمایت کرده، به مدرک نیاز نداریم.» این عبارات را گیلعاد اردان، سفیر اسرائیل در سازمان ملل مطرح کرده و بنظر می‌رسد به صورت تلویحی از مواضع روزهای اخیر مقامات آمریکایی در برابر ایران ناراضی است.

سفیر اسرائیل در سازمان ملل همچنین مدعی شد: « جهان باید بفهمد که لازم است به طور جدی ایران را تهدید نظامی کند، زیرا این رژیم تهدیدی فوری علیه همه جهان است.»

او تاکید کرد: «ما صددرصد مطمئنیم ایران در همه حمله‌های تروریستی در اطراف اسرائیل نقش دارد. ایران در خاورمیانه و سایر مناطق جهان از نیروهای نیابتی خود حمایت تسلیحاتی می‌کند.»

سفیر اسرائیل در سازمان ملل خاطرنشان کرد: « به محض اینکه مشکل‌مان را با حماس تمام کنیم، مهم‌ترین اولویت اسرائیل متحد کردن جهان برای مقابله با تهدید ایران خواهد بود.»

البته امیر سعید ایروانی سفیر و نماینده دائم ایران در سازمان ملل در نامه‌ای به آنتونیو گوترش دبیرکل سازمان ملل و نیز رئیس شورای امنیت در پاسخ به تحرکات اسرائیل نوشت: «مکاتبه حاضر در پاسخ به نامه نماینده رژیم اسرائیل خطاب به دبیر کل سازمان ملل متحد و رئیس شورای امنیت تهیه شده است. نماینده رژیم اسرائیل در نامه مزبور بار دیگر با طرح ادعا‌های بی‌اساس علیه جمهوری اسلامی ایران تلاش کرد جنایات شنیع جاری علیه مردم آسیب‌پذیر و بی‌دفاع فلسطین را توجیه و سرپوش بگذارد.

به گزارش نیویورک،دیپلمات ارشد جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل تاکید کرد: «جمهوری اسلامی ایران هرگونه ادعای بی‌اساس مبنی بر دخالت خود در واکنش فلسطین به اشغالگری و تجاوزات رژیم اسرائیل را به طور قاطع و صریح رد می‌کند.»

سفیر ایران در سازمان ملل تصریح کرد: «تصمیمات و اقدامات اخیر گروه‌های مقاومت فلسطین صرفاً توسط خود فلسطینی‌ها تعیین می‌شود و ریشه محکمی در اصل اساسی تعیین سرنوشت دارد.»

حزب الله لبنان و ماشه مقاومت

 

مقامات ایران هم احتیاط‌های اولیه را کنار گذاشته‌اند و با تحرکات دیپلماتیک سعی در تثبیت و تقویت محور مقاومت دارند. با این حال حملات پراکنده اسرائیل در جنوب لبنان و احتمال ورود حزب الله به جنگ زمینی غزه موجب شد تا امیرعبداللهیان به سوریه و لبنان رفته و آخرین هماهنگی‌ها را با بشار اسد و سید حسن نصرالله انجام دهد.

امیرعبداللهیان، در دیدار با بشار اسد، رئیس جمهور سوریه گفت که «مقاومت فلسطین» می‌تواند «تا مدت زمانی طولانی» در برابر حملات اسرائیل دوام بیاورد.

سفر وزیر امورخارجه ایران با بمباران فرودگاه‌های دمشق و حلب از سوی اسرائیل همراه شد. دبیر دوم سفارت جمهوری اسلامی در لبنان گزارش داد که هدف اسرائیل از حمله به فرودگاه‌های دمشق و حلب جلوگیری از سفر منطقه‌ای امیرعبداللهیان بوده است. البته وزیر امور خارجه ایران از راه مرز زمینی خود را به سوریه رساند.

امیرعبداللهیان با سیدحسن نصرالله هم دیدار کرد اما تنها یک جمله به نقل از دبیرکل حزب الله لبنان به رسانه‌ها راه یافت: «امروز وضعیت مقاومت عالی است و همه سناریوها کاملا آماده است.»

وزیر امورخارجه ایران اما در نشستی مطبوعاتی در بیروت به صراحت اعلام کرد که احتمال «گشوده شدن جبهه‌های جدید» در مناقشه حماس و اسرائیل وجود دارد و «گروه‌های مقاومت همه سناریوها را طراحی کرده‌اند و دست همه برای شلیک، روی ماشه است.»

وزیر امور خارجه با بیان اینکه اعلام «ساعت صفر» برای هر گونه اقدام در صورت تداوم جنایات در اختیار مقاومت است، تاکید کرد: «این مقاومت است که برای آتش بس احتمالی شروط تعیین می‌کند.»

وزیر امور خارجه به قطر هم سفر کرد و با  اسماعیل هنیه، رئیس دفتر سیاسی حماس، دیدار و گفت‌وگو کرد.

یک عضو دفتر سیاسی حماس پس از پایان این دیدار، از «توافق ایران و حماس برای تشکیل یک محور بزرگتر» برای «توقف» حملات اسرائیل خبر داد.

دیدار امیرعبداللهیان با اسماعیل هنیه اولین دیدار رسمی یک مقام ارشد جمهوری اسلامی ایران با رئیس دفتر سیاسی حماس پس از حمله این گروه به اسرائیل است.

خلیل الحیه‌، عضو دفتر سیاسی حماس، پس از پایان مذاکرات سه ساعته امیرعبداللهیان و هنیه، در جمع خبرنگاران ایرانی حاضر شد و گفت: «ما در این مذاکرات سه ساعته در مورد ایجاد و یا تشکیل یک محور بزرگتر» علیه اسرائیل گفت وگو کردیم و این موضوع که «ایران و دولت‌های دیگر» چگونه می‌توانند با توانایی‌های خود برای توقف حملات اسرائیل کمک کنند، مورد رایزنی قرار گرفت.

این عضو دفتر سیاسی حماس همچنین از «حمایت‌ها و اهتمام جمهوری اسلامی ایران در خصوص مساله فلسطین» تشکر کرد و افزود: طی دیدار سه ساعته با حسین امیرعبداللهیان، «ما در جریان‌ جزئیات دیدار و گفت‌ وگوهای وزیر خارجه ایران در سفر منطقه‌ای وی با موضوع فلسطین قرار گرفتیم.»

وزیر خارجه ایران همچنین در دیدار با اسماعیل هنیه، حمله این گروه به اسرائیل را «طبیعی» و «خودجوش» عنوان کرد و افزود که این حمله نشان داد که «برخلاف تصور غلط برخی‌ها، فلسطین زنده است و روند عادی سازی برخی کشورها نمی‌تواند خللی در اراده محکم» برای «پیگیری حقوق طبیعی، انسانی و قانونی فلسطینی‌ها» ایجاد کند.

حسین امیرعبداللهیان در ادامه با تاکید بر اینکه «جمهوری اسلامی ایران هیچگاه از اصول و ارزش‌های خود در حمایت از فلسطین کوتاه نخواهد آمد»، گفت که در صورت ادامه حملات اسرائیل به غزه «هر احتمالی در منطقه وارد است و جمهوری اسلامی ایران تلاش‌های خود را برای توقف» این حملات ادامه خواهد داد.

ایران و خط قرمز حزب الله

 

هم برای ایران و هم برای آمریکا عدم ورود حزب الله لبنان به مناقشه اخیر بسیار اهمیت دارد. آمریکایی‌ها به خوبی آگاهند که طیفی از گروه‌های نظامی در منطقه مورد حمایت ایران هستند. حماس و جهاد اسلامی در فلسطین، کتائب حزب‌الله و عصائب اهل‌الحق در عراق، انصارالله در یمن، لشکر زینبیون در سوریه و فاطمیون در عراق. اما هیچ‌کدام اهمیت استراتژیک حزب الله لبنان را ندارند. دکتر هادی خسروشاهین، پژوهشگر مسائل بین‌الملل معتقد است: « چرا امروز آمریکا و کشورهای اروپایی و حتی اسرائیل با وجود اشراف تئوریک و نظری در مورد چگونگی کارکرد این شبکه، بارها در روزهای گذشته تاکید می‌کنند که ایران نقشی در جنگ غزه نداشته است. اگر ما به نحوه کار این شبکه توجه داشته باشیم؛ طبیعی است که آمریکایی‌ها سعی کنند با طرح این موضوع از میزان حساسیت‌ها بکاهند تا بدین وسیله ایران در مورد خود یا بخش‌های مهم این شبکه احساس تهدید نکند و اگر چنین نشود، آمریکا به‌خوبی بر این مسئله واقف است که این شبکه در صورت فعال شدن همه‌جانبه و دامنه و گستردگی آن وقوع یک جنگ تمام‌عیار و بزرگ منطقه‌ای قطعی است. در این بستر همه بازیگران مهم منطقه‌ای از اسرائیل تا کشورهای حاشیه جنوبی خلیج‌فارس تحت تاثیر این جنگ قرار خواهند گرفت. پس این اقدام آمریکا و غرب نوعی انکار عامدانه و آگاهانه است.»

خسروشاهین به شناخت آمریکا از حساسیت ایران نسبت به حزب الله اشاره می‌کند و می‌گوید:« طبق گزارش 10 هزار کلمه‌ای ایلان گلدنبرگ و همکاران‌اش در مرکز امنیت آمریکای نوین که در آگوست 2020 در اختیار کمپین بایدن قرار گرفت، حزب‌الله یک مهره کلیدی برای ایران است. این بحث را گلدنبرگ در بخش مربوط به انعقاد پیمان‌های عدم مداخله در امور داخلی کشورها در قالب مجمع گفت‌و‌گوهای منطقه‌ای مطرح ‌کرد. در این گزارش تاکید می‌شود که اگر ما در این مذاکرات با ایران تکیه بیش از اندازه‌ای بر حزب‌الله و خلع سلاح آن انجام دهیم، در عمل تفاهم و توافق با ایران شکل نخواهد گرفت و این مذاکرات برای هیچ خواهد بود. بنابراین آمریکا از میزان حساسیت ایران در مورد حزب‌الله به‌خوبی آگاه است.»

اظهارات غلوآمیز و رفتارهای نمایشی

در روزهایی که باید دیپلماسی در ایران با بالاترین ضریب دقت به فعالیت خود ادامه دهد تا از رهگذر اتفاقات اخیر آسیبی به کشور نرسد،  شاهد اظهارات غلوآمیز و رفتارهای نمایشی گروه‌های تندرو هستیم. محمدرضا حامدی، امام جمعه پردیسان، در یکی از این اظهارات از تریبون رسمی نماز جمعه گفته است: «نباید به شعار و تجمع بسنده کنیم. حمایت‌های مالی لازم است و باید برای حضور میدانی اعلام آمادگی کنیم. حداقل تهدید کنیم؛ مانند تهدید پاکستان به حمله به اسرائیل.» از سویی دیگر همزمان خبرگزاری  فارس اقدام به راه‌اندازی پویشی تحت عنوان «اعزام داوطلبان به فلسطین از ایران» کرده که در بین کاربران فضای مجازی بحث‌برانگیز شده است. البته اعتراضات لاکچری هم پای خود را به فضای مجازی باز کرده و تصویری از دستان چند دختر جوان ایرانی که به طور نمادین بلیط اعزام به غزه برای حضور در جنگ بین حماس و اسرائیل را در دست دارند، بین کاربران فضای مجازی فراگیر شده است. اکانت توئیتری به نام «دختر ایرانی» با انتشار تصویر زیر نوشت: «ما بلیطمون هم گرفتیم. آماده‌ایم برای رفتن و کمک به جبهه مقاومت.»

واکنش ایران نسبت به نقش نداشتن در جنگ نظامی حماس به قدری سریع و در بالاترین سطوح سیاسی کشور بود که عملا هیچ کس حرف‌های غلوآمیز در خصوص حضور میدانی در غزه را جدی نمی‌گیرد. تحولات روزهای اخیر و احتمال گشوده شدن جبهه‌های جدید جنگ، به قدری نیازمند دقت نظر است که مواضع سوپرانقلابی‌ها و انقلابیون لاکچری اصلا مهم شمرده نشود.