علی دایی کیست؟
علی دایی تا پیش از این یک چهره ورزشی و فوتبالی بود که افتخارات فراوانی هم برای ایران کسب کرده است اما حوادث اخیر علی دایی را هم از زمین فوتبال و عرصه فوتبال به بخش های دیگر کشید.
به گزارش بیان فردا علی دایی امروز تبدیل به چهره ای شده است که فراتر از یک شخصیت ورزشی و فوتبالیست است و موضع گیری اخیرش درباره حادثه مدرسه شاهد اردبیل با واکنش های بسیاری روبرو شد.
علی دایی کیست؟
علی دایی زاده ۱۴ بهمن ۱۳۴۸( 21 مارس 1969) بازیکن مهاجم فوتبال بازنشسته تیم ملی ایران و باشگاه پرسپولیس است که علاوه بر بازی در لیگ برتر ایران، سابقه حضور در لیگ‌های ستارگان قطر، امارات و بوندس‌لیگا آلمان را هم در کارنامه دارد. او اکنون مربی فوتبال، تجارت‌پیشه، کارآفرین و بنیانگذار و مدیرعامل شرکت پوشاک ورزشی دایی است.
دایی که بهترین گلزن تاریخ تیم ملی ایران به‌شمار می‌رود؛ در نظرسنجی‌های سایت ای‌اف‌سی و برنامه نود با کسب اکثریت آرا به ترتیب به عنوان بهترین مهاجم تاریخ جام ملت‌های آسیا و نیز بهترین مهاجم بعد از انقلاب در ایران انتخاب شد. دایی از سوی ای‌اس‌پی‌ان به عنوان یکی از ده بازیکن برتر تاریخ فوتبال آسیا انتخاب شده و همچنین توسط فدراسیون تاریخ و آمار فوتبال در تیم منتخب قرن ۲۰ آسیا قرار گرفته‌است. او با زدن ۱۰۹ گل در ۱۴۹ بازی ملی، دومین گلزن در رده بازی‌های ملی فوتبال مردان جهان است، درحالیکه سال‌ها عنوان بهترین گلزن بازی های ملی جهان را به یدک می‌کشید. او با ثبت ۱۴ گل، رکورد بیشترین گلزنی در تمام ادوار جام ملت‌های آسیا را هم در اختیار دارد.
در ۱۵ تیر ۱۴۰۰، خروجی بزرگراه باکری تهران به اتوبان کرج تا ورودی اصلی مجموعه ورزشی آزادی به نام علی دایی به ثبت رسید. همچنین به پاس خدماتش در کمک‌رسانی به مردم در زلزله کرمانشاه نام گونه‌ای از ماهیان تازه کشف شده رودخانه سیمره «کتفیش علی دایی» (Glyptothorax alidaeii) نهاده شد.
کودکی و تحصیلات
علی دایی در سال در اردبیل و درمحله خیرال متولد شد. در سال ۱۳۶۶ در رشته مهندسی عمران در دانشگاه شریف پذیرفته شد، اما به دلیل بازی فوتبال در گزینش ورود به دانشگاه رد شد. همان سال در رشته مهندسی کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب هم قبول شد و دو ترم هم به دانشگاه رفت؛ ولی در سال ۱۳۶۷ دوباره در کنکور شرکت کرد و این‌بار بدون آن که گزینش گریبانگیرش شود در رشته مهندسی متالورژی دانشگاه صنعتی شریف پذیرفته شد و لیسانس خود را بهمن ماه سال ۱۳۷۱ از همان دانشگاه دریافت کرد.
او تحصیلات خود را در مقطع کارشناسی ارشد تربیت بدنی دانشگاه آزاد ادامه داد. وی متأهل است و اکنون ساکن محله شهرک غرب در تهران می‌باشد. وی یک دختر به نام نورا دارد. علی دایی علاوه بر فوتبال، درتجارت نیز موفق بوده‌است و گرداننده چندین شرکت بزرگ، چند فروشگاه، کارخانه تولیدی پوشاک ورزشی و عضو اتاق بازرگانی تهران است. علی دایی علاوه بر کار‌های پوشاک ورزشی در ساختمان‌سازی نیز فعالیت دارد. علی دایی در شهرک گلستان شهر زادگاهش (اردبیل) یک مدرسه در مقطع متوسطه (هنرستان کار و دانش) به نام ابوالفضل دایی (پدرش) ساخته است و از خیرین مدرسه ساز اردبیل می‌باشد.
دوران باشگاهی و مربیگری
علی دایی فوتبال خود را از استقلال اردبیل آغاز کرد. او پس از قبولی در دانشگاه صنعتی شریف و اقامت در تهران، به تیم تاکسیرانی تهران پیوست. دایی پس از آن، چهار سال در تیم بانک تجارت در مسابقات لیگ تهران به میدان رفت و از آنجا بود که مورد توجه مربیان وقت تیم‌های فوتبال قرار گرفت و برای اولین بار به تیم ملی دعوت شد. دایی پس از آن به تیم پرسپولیس تهران پیوست و دوران فوتبال حرفه‌ای خود را با بازی در جام آزادگان آغاز کرد.
همچنین بعد از اوج ملی در دوران بازی باشگاهی خود در تیم‌های السد قطر، آرمینیا بیله فلد، بایرن مونیخ، هرتا برلین، الشباب امارات، صباباتری قم و سایپا بازی کرد.
وی نخستین بار در سال ۱۳۷۲ به عنوان بازیکن جانشین در مقابل پاکستان در جام اکو برای تیم ملی به میدان رفت. او در ۱۴۹ بازی بیش از ۱۰۰ گل برای تیم ملی به ثمر رسانده است و رکورد دار گلزنی در رده ملی می‌باشد. دایی در تاریخ ۱۳ مهر ۱۳۸۰ برای صدمین بار در مقابل تایلند پیراهن تیم ملی را بر تن کرد.
او به همراه ایران در دو جام جهانی ۱۹۹۸ فرانسه و ۲۰۰۶ آلمان به میدان آمد و در ۵ بازی ایران در این بازی‌ها شرکت کرد. علی دایی در جام ملت‌های آسیا ۹۶، جام جهانی ۹۸، بازی‌های آسیایی ۹۸، جام ملت‌های آسیای ۲۰۰۰، بازی‌های آسیایی ۲۰۰۲، جام ملت‌های ۲۰۰۴ و جام جهانی ۲۰۰۶ برای ایران بازی کرد.
علی دایی سابقه مربیگری در تیم‌های باشگاهی سایپا البرز، پرسپولیس تهران، راه‌آهن و صبای قم را در کارنامه دارد. او همچنین بیش از یک سال هدایت تیم ملی فوتبال ایران را بر عهده داشت.
دوران مربیگری خود را به عنوان سرمربی و بازیکن در تیم سایپا شروع کرد و توانست این تیم را در لیگ برتر فوتبال ایران (جام خلیج فارس) به قهرمانی برساند.
او در تاریخ ۱۲ اسفند سال ۱۳۸۶ به عنوان سرمربی تیم ملی فوتبال ایران انتخاب شد. انتخاب دایی به عنوان سرمربی تیم ملی در حالی از سوی علی‌آبادی رئیس وقت سازمان تربیت بدنی و معاون رئیس‌جمهور احمدی‌نژاد انجام شد؛ که دایی پیش از این اعلام کرده بود: هر کس لابی قوی‌تری داشته باشد به عنوان سرمربی تیم ملی منصوب می‌شود.
پس از شکست تیم ملی ایران در مقابل عربستان در ورزشگاه آزادی مسئولان فدراسیون فوتبال این کشور تصمیم گرفتند علی دایی را از سمت خود برکنار کنند. تیم ملی ایران در ۸ فروردین ۱۳۸۸ و در حضور ۱۰۰ هزار تماشاگر، مقابل عربستان با نتیجه ۲ بر یک شکست خورد. در روز ۹ فروردین ۱۳۸۸ فدراسیون فوتبال طی بیانیه‌ای رسماً علی دایی را از سمت خود برکنار کرد. علی دایی مدتی پس از برکناری از تیم ملی اعلام کرد: احمدی‌نژاد او را برکنار کرده‌است. دایی از ۷ دی ۱۳۸۸ تا ۳۱ خرداد ۱۳۹۰ سرمربی باشگاه فوتبال پرسپولیس تهران بود. او به همراه این تیم به دو قهرمانی پیاپی در جام حذفی دست پیدا کرد.
دایی در ۲۳ تیر ۱۳۹۰ و پس از اختلاف با سرپرست پرسپولیس، به عنوان سرمربی تیم راه‌آهن منصوب شد. دایی پس از مدتی توسط محمد رویانیان به عنوان سرمربی تیم فوتبال پرسپولیس تهران انتخاب شد. علی دایی در تاریخ 19 شهریور 93 با تصمیم سیاسی رئیس هیئت مدیره و عدم اطلاع رحیمی مدیر عامل وقت از سرمربی گری پرسپولیس برکنار شد. دایی در تاریخ ۲۵ تیرماه ۱۳۹۴ سمت سرمربی گری صبا را پذیرفت. او در تاریخ ۱۵ تیرماه ۱۳۹۵، سرمربی نفت شد. او به همراه این تیم به به قهرمانی در جام حذفی دست پیدا کرد. علی دایی در ۲۲ اردیبهشت ۱۳۹۶ رسماً سرمربیگری سایپا را بر عهده گرفت و در اردیبهشت ماه سال ۱۳۹۸ از این تیم اخراج شد.
داستان اخراج او از سایپا هم به انتقادات او از کارخانه سایپا به خاطر ندادن پول بازیکنان بود او البته در انتقادات خود نام یکی از سرداران را برد که نباید می برد و همین باعث شد سایپا او را اخراج کند. بعد از آن ماجرا دیگر هیچ وقت به دایی در هیچ یک از تیم های فوتبال داخلی پیشنهاد رسمی داده نشد و این به شائبه های برخورد سیاسی با او دامن زد.
دوران ملی
علی دایی نخستین بار در سال ۱۳۷۲ به عنوان بازیکن جانشین در مقابل پاکستان در جام اکو برای تیم ملی به میدان رفت او در ۱۴۸ بازی، بیش از ۱۰۰ گل (بر اساس آمار برنامه نود ۱۰۷ گل، و بر اساس آمار فیفا ۱۰۹ گل) برای تیم ملی ایران به ثمر رسانده‌است و رکورد دار گلزنی در رده ملی می‌باشد. دایی در تاریخ ۱۳ مهر ۱۳۸۰ برای صدمین بار در مقابل تایلند پیراهن تیم ملی را بر تن کرد.
دایی در ششمین حضور خود در ترکیب تیم ملی، اولین گل خود را در سال ۱۳۷۲ برابر تایوان در رقابت‌های انتخابی جام جهانی ۱۹۹۴ به ثمر رساند. در سال ۱۳۸۲ پس از برتری ۱–۰ ایران در برابر لبنان با گل علی دایی، سایت‌ها و رسانه‌های ایران اعلام کردند دایی با گلزنی در این مسابقه با ۸۵ گل زده رکورد گل‌های ملی پوشکاش (پوشکاش ۸۴ گل ملی در کارنامه داشت) را شکسته‌است، اما فیفا تعداد گل‌های ملی دایی را ۸۲ اعلام کرد.
گل دوم دایی در مقابل تیم ملی گوآم در رقابت‌های مقدماتی انتخابی جام جهانی ۲۰۰۲ از جمله گل‌هایی است که مورد تأیید فیفا نمی‌باشد. در این مسابقه ضربه آزاد دایی با تأثیرگذاری سهراب بختیاری زاده تغییر مسیر داد و وارد دروازه گوآم شد. در حالی که در سایت‌های داخلی ایران تعداد گل‌های دایی در این مسابقه ۴ گل ذکر شده‌است، اما در سایت فیفا ۳ گل برای دایی در مقابل گوآم ثبت شده‌است.
دایی با ۳۵ گل، دومین گلزن تاریخ مسابقات مقدماتی جام جهانی نیز به‌شمار می‌رود. همچنین با زدن ۱۴ گل، بهترین گلزن تاریخ جام ملت‌های آسیا نیز شناخته می‌شود.
عضویت در فیفا
علی دایی پس از محسن صفایی فراهانی به عنوان دومین ایرانی عضو کمیته فنی فیفا به‌شمار می‌رود.
عضویت دایی در فیفا در حالی انجام گرفت که محمد دادکان با ارسال نامه‌ای به فیفا شرایط حضور وی را در فیفا را فراهم کرد. دایی در اواخر سال ۱۳۹۱ از کمیته فنی فیفا کنار گذاشته شد.
دعوت به قرعه‌کشی جام جهانی ۲۰۲۲
علی دایی به همراه چند نفر دیگر از ستاره‌های پیشین فوتبال جهان از جمله کافو، لوتار ماتئوس، جی-جی اوکوچا، عادل احمد و تیم کیهیل مهمانان ویژه قرعه‌کشی جام جهانی فوتبال ۲۰۲۲ قطر بودند.
مهمترین شخصیت فوتبال ایران
علی دایی بی گمان مهمترین شخصیت فوتبال ایران است که در مجامع بین‌المللی نیز اعتبار خاصی دارد. بی مناسبت نیست تا 10 رکورد برتر از رکوردهای تاریخی این چهره فوتبالی را مرور کنیم:
- بیشترین گل زده ملی در تاریخ فوتبال جهان البته این جایگاه چندی پیش از سوی کریستیانو رونالدو از علی دایی گرفته شد.
- برترین گلزن تاریخ مسابقات مقدماتی جام جهانی
- برترین گلزن تاریخ جام ملت‌های آسیا
- دو بار برترین گلزن ملی سال جهان
- تنها بازیکن آسیایی در بین 100 بازیکن برتر تاریخ
- اولین بازیکن آسیایی حاضر در فینال لیگ قهرمانان اروپا
- اولین ایرانی تیم قهرمان بوندس لیگا
- اولین و تنها ایرانی صاحب پست رسمی در فیفا
- بیشترین بازی ملی در تیم ملی ایران
10. اولین بازیکن – مربی قهرمان کشور
واکنش کاپیتان و سرمربی سابق تیم ملی ایران نسبت به اعتراضات داخل کشور
علی دایی در ابتدای شروع تجمعات اعتراضی واکنش اعتراضی نسبتا ملایمی نسبت به ماجرای مهسا امینی داشت و همین مساله باعث شد که پاسپورت او وقتی از استانبول برمیگشت توقیف شود. این اتفاق با واکنش منفی بسیاری روبرو شد و گفته می شود پاسپورتش به وی برگردانده شد. اما واکنش مهم او در ماجرای مدرسه شاهد اردبیل بود او در اینستاگرام خود نوشت: سکوت ناشی از هتک حرمت به دانشجویان دانشگاه صنعتی شریف که پایه های علمی و معرفتی خود را در این نهاد پرورش داده ام امروز منجر به برخورد با دانش آموزان در یکی از مدارس در زادگاهم گردیده، سکوتی که تاوان مرگ دارد و هر روز داغی دیگر بر دل جای جای ایرانم می نشاند که حکم خیانت به انسانیت و میهنم را دارد. من عضو هیچ گروهی نیستم، من جز کوچکی از این مردم شریف هستم که دغدغه‌هایشان دغدغه من است.
پس از این سخنان روزنامه ایران با انتقاد از علی دایی از او خواست با توجه به این که عموی مرحومه «اسرا پناهی» - دانش آموزی که در اردبیل فوت یا کشته شد - حرفش را پس بگیرد. حتی نماینده اردبیل - سیدکاظم موسوی - در تاریخ یکشنبه 24 مهر 1401 در تذکری شفاهی در صحن علنی مجلس گفت: تأسف می خورم که برخی از چهره‌های شاخص کشور و اسطوره‌ها به این مسائل می‌پردازند. امنیت کشور باعث شد که عده‌ای اسطوره شوند. با پول محرومان ورزشگاه ساختیم تا عده‌ای دیده شوند اما امروز از اغتشاش گران حمایت می‌کنند. حرف بنده به این افراد این است که احترام خود را حفظ کرده و در رفتار خود تجدید نظر کنند.
علی دایی 25 مهر در پستی اینستاگرامی نوشت:
"با توجه به جوسازی‌های اخیر صدا و سیما، برخی خبرگزاری‌ها و مجلس لازم دانستم مطلبی را با شما عزیزان در میان بگذارم. آقای سید کاظم موسوی نماینده اردبیل در مجلس، سوالی برایم پیش آمده است که امیدوارم جوابش را از شما بگیرم، در کدامین ورزشگاهی که شما ساخته اید من به اینجا رسیده و دیده شده ام که باید پاسخگوی شما باشم و، اما صحبت از امنیت گردید که تأمین امنیت وظیفه هر دولتی می‌باشد.
* و با توجه به صحبت‌های عموی اسرا پناهی در صدا و سیما که عامل مرگ را بیماری مادرزادی و نارسایی قلب عنوان می‌نماید، (اینجانب قبول ندارم) که در بیمارستان فاطمی اردبیل اتفاق افتاده است پس خودکشی دختر نازنین شهرم صحت ندارد و شما راست نمی‌گویید.
* آقای موسوی شما نماینده مردم اردبیل در مجلس هستید یا سخنگوی دولت؟ اگر از مشکلات و کمبود‌های شهر و مردم اردبیل خبر داشتید، چرا خاموش بودید و خاموش مانده اید؟ چرا در مجلس و دولت صدای مردم شهرتان نبودید که اگر بودید کار به اینجا ختم نمی‌شد.
* در پاسخ به اخبار منتصب به اینجانب در صدا و سیما و برخی از خبرگزاری‌ها لازم به ذکر می‌دانم اطلاعات من از زادگاهم اردبیل کامل می‌باشد و اگر به صحت مسئله‌ای نرسم هیچگاه اظهار نظر نمی‌کنم. از این پس به یک اجماع برسید بعد آن خبر را منتشر نمایید تاریخ ثابت کرده، می‌کند و خواهد کرد چه کسانی دروغگو هستند من خودم را اسطوره نمی‌دانم و بار‌ها گفته ام من از جنس همین مردمم."
دیدگاه تان را بنویسید