تب دنگی چیست و چرا باید از شیوع آن نگران باشیم؟

پشه‌ها در دو دهه گذشته تبدیل به تهدیدی رو به رشد شده‌اند.پشه‌های ببری آسیایی که نام دیگر آن‌ها آئدس البوپیکتوس است، یکی از مهاجم‌ترین انواع پشه‌ها در جهان است. این پشه از پایگاهی که در جنوب اروپا داشت به سمت سراسر اروپا در حال گسترش است.

به گفته‌ مرکز پیش‌گیری و کنترل بیماری‌های اروپا، این پشه در کشورهایی مانند اتریش، بلغارستان، کرواسی، فرانسه، آلمان، یونان، لهستان، ایتالیا، مالتا، پرتغال، رومانی، اسلوونی و اسپانیا کاملاً گسترش پیداکرده و ساکن شده است.حضور آن در کشور بلژیک، قبرس، چک و هلند و اسلواکی هم گزارش‌شده است.

پشه ببری عامل ناقل بیماری‌هایی مانند تب دنگی، بیماری ناشی از ویروس چیکونگونیا و ویروس زیکا است که تا همین اواخر بیشتر در مناطقی از آفریقا، آسیا و کشورهای قاره آمریکا دیده می‌شد.

پشه آئدس ایجپتی که در کنار بیمارهای مختلف، ناقل تب زرد هم هست، در قبرس ساکن شده است. متخصصان می‌گویند امکان دارد به نقاط دیگر اروپا هم گسترش پیدا کند و در این صورت شرایط نگران‌کننده‌ای پیش خواهد آمد زیرا این نوع پشه به نیش زدن انسان‌ها علاقه دارد و می‌تواند بیمارهای مختلفی را منتقل کند.

موارد شیوع گروهی و ناگهانی آن در سال‌های اخیر افزایش داشته است. سال گذشته هشت مورد شیوع عفونت‌ در فرانسه، چهار مورد در ایتالیا و دو مورد در اسپانیا گزارش‌شده است.

یشتر مواردی که در اروپا دیده‌ شده‌اند، از خارج قاره وارد شده‌اند و همین نشان می‌دهد آمد و شدهای بین‌المللی مردم و همین‌طور تجارت در گسترش این بیماری‌ها مؤثر است به‌طوری‌که سال گذشته موارد واردشده این بیماری تا ۵ هزار مورد افزایش داشت.

هم‌زمان، موارد انتقال محلی بیماری هم در حال بالا رفتن است. ۱۳۰ نفر در سال ۲۰۲۳ به این بیماری مبتلا شدند که ۷۱ نفر بیشتر از سال قبل آن بوده است.

ویروس نیل غربی، که آن‌هم توسط پشه منتقل می‌شود، هم‌اکنون در بیشتر مناطق اروپا و بسیار بیشتر از گذشته بین افراد در حال انتقال است.

مرکز پیش‌گیری و کنترل بیماری‌های اروپا می‌گوید موارد ابتلا در کشورهای مختلف نشان می‌دهد تغییرات اقلیمی تا چه اندازه شرایط را برای پشه‌ها مساعد کرده که حتی از اوایل سال، که برای آن‌ها بسیار زود است، افراد را بیمار کرده‌اند.

آندریا آمون، مدیر مرکز پیش‌گیری و کنترل بیماری‌های اروپا می‌گوید: «اروپا همین حالا شاهد این است که چطور تغییرات اقلیمی شرایط مساعدی برای گسترش پشه‌های مهاجم ایجاد کرده است به‌طوری‌که حالا می‌توان آن‌ها را در مناطقی که به پشه آلوده نبودند مشاهده کرد و مردم بیشتری دچار بیماری‌هایی مانند تب دنگی می‌شوند.»

«افزایش مسافرت‌های بین‌المللی از کشورهایی که گسترش محلی تب دنگی در آن‌ها وجود دارد، خطر بالا رفتن موارد وارداتی این بیماری‌ها را بیشتر می‌کند و ناگزیر شیوع‌های محلی بیماری را بالا خواهد برد.»

خانم آمون توصیه می‌کند مردم اقدامات شخصی لازم برای محافظت در برابر پشه‌ها را انجام دهند. او اضافه می‌کند تشخیص زود موارد، نظارت به‌موقع و تحقیقات بیشتر و بالا بردن سطح آگاهی و فعالیت‌ها در این مورد برای مناطقی که در معرض خطر جدی‌تری هستند، حیاتی است.

بر اساس گزارش‌های سازمان بهداشت جهانی تب دنگی در بیش از ۱۰۰ کشور جهان، شیوع محلی و آندمی دارد و سالانه ۶ میلیون ابتلا و ۷ هزار مرگ ناشی از آن گزارش می‌شود.بیشترین موارد در بنگلادش، مالزی، تایلند و ویتنام مشاهده می‌شود.

مالاریا کشنده‌ترین بیماری است که توسط پشه‌ها منتقل می‌شود. این بیماری توسط نیش پشه آنوفل ماده آلوده به انسان‌ها منتقل می‌شود. این پشه هم در اروپا ردیابی شده است. نگرانی‌هایی در مورد گسترش مالاریا در اروپا، در صورت بهتر نشدن وضعیت در آینده وجود دارد.