حمله اصولگرایان و عقب‌نشینی دوباره امیرعبداللهیان
وزیر امور خارجه بار دیگر ناچار به عقب‌نشینی از اظهاراتش درباره مذاکرات احیای برجام شد.
آن چه انتقادات اصولگرایان و توضیح امیرعبداللهیان را به دنبال داشت، جمله‌ای بود که او از مقامات سپاه روایت کرده بود: «آنچه که برای ما مهم است این است که بایستی جایگاه سپاه و نقش سپاه و شان قانونی سپاه به عنوان مهمترین بخش امنیتی و دفاعی کشور ما مورد توجه قرار بگیرد. ما در این رابطه پیام‌هائی را با آمریکا تبادل کرده ایم . لذا این یکی از موضوعاتی است که همچنان در دستور کار ماست. البته مقامات عالی رتبه سپاه در کشور به ما در وزارت امور خارجه یک نکته‌ای را همواره یاد آوری می‌کنند. آنها می‌گویند شما در راستای منافع کشور هر آنچه که لازم است انجام دهید و اگر به نقطه‌ای رسیدید که موضوع سپاه مطرح بود، موضوع سپاه نباید مانعی برای شما باشد. این را می‌گویند، به نظر من در واقع به نوعی مقامات عالی سپاه دارند از خودگذشتگی نشان می‌دهند و ایثارگری خودشان را به حد اعلی می‌رسانند که اگر واقعا دیدید منافع کشور در این توافق، جمع‌بندی این است که دارد حاصل می‌شود، اصلاً شما موضوع سپاه پاسداران جزو اولویت‌هایتان قرار نگیرد.»
در شرایطی که گفته می‌شود یکی از چالش‌های اصلی باقیمانده در روند احیای برجام، خروج سپاه از فهرست سازمان‌های تروریستی ایالات متحده است، این اظهارات از سوی وزیر خارجه در کنار اشاره او به این که موضوع سپاه از موضوعات اصلی است، این گونه تعبیر شد که دستگاه دیپلماسی گزینه صرف‌نظرکردن از این موضوع به نفع امضای توافق و احیای برجام را در نظر دارد و این با واکنش تند و گسترده از سوی جریان غیردولتی اصولگرا مواجه شد که بار دیگر، حسین شریعتمداری از روزنامه کیهان سردمدار آن بود. او با عجیب و غیرمنتظره خواندن اظهارات امیرعبداللهیان، درباره معنا و انگیزه این اظهارات سؤال و اشاره کرد صحبت‌های وزیر خارجه از سوی خبرگزاری‌های خارجی به معنای موافقت با باقی ماندن سپاه در فهرست گروه‌های تروریستی و «کوتاه‌آمدن ایران از شرط» درباره خروج سپاه از این فهرست تعبیر شده است. شریعتمداری افزود نقل قول امیرعبداللهیان با هیچ یک از ویژگی‌های شناخته شده فرماندهان سپاه همخوانی ندارد و امیرعبداللهیان برداشت خطایی داشته است. او همچنین تأکید کرد، امیرعبداللهیان با این صحبت‌ها به اشتباه «تسلیم» را «ایثار» نامیده و آن را به فرماندهان سپاه نسبت داده است. مدیر مسئول روزنامه کیهان در نهایت توضیح در این باره را از خود فرماندهان سپاه خواستار شد: «انتظار آن است که فرماندهی محترم سپاه با اعلام نظر سریع و صریح خود؛ اظهارات وزیر محترم امور خارجه را اصلاح کنند.»
عقب نشینی قبلی امیرعبداللهیان از مواضعش چه بود؟
این البته اولین بار نیست که وزیر خارجه ناچار به عقب‌نشینی از مواضع خود درباره تصمیمات احتمالی پیش رو در مذاکرات احیای برجام می‌شود. او سال گذشته درباره احتمال مذاکره مستقیم با ایالات متحده سخن گفته و اشاره کرده بود گزینه مذاکره مستقیم نیز در صورت لزوم برای دستیابی به توافق خوب در نظر گرفته شده است. این اظهارات او نیز با واکنش منفی و گسترده اصولگرایان خارج از دولت، باز به رهبری شریعتمداری مواجه شد و آن زمان نیز او با توضیحاتی در این باره و البته با تأکیدات علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی، از این صحبت عقب نشست.
رسانه‌های اصولگرا و پرچمداران این جریان در شبکه‌های اجتماعی، در روند پیگیری گفت‌وگوهای احیای برجام در وین کم‌کم نوعی فاصله و بدبینی به عملکرد تیم سیاست خارجی دولت سیدابراهیم رئیسی در این گفت‌وگوها را ابراز کرده اند، چه آن‌هایی که از اساس مخالف برجام و خواستار فروپاشی آن بوده اند و چه آنانی که خواستار شکل دیگری از اجرا و پیگیری توافق بوده اند. این به‌خصوص در شرایطی رخ داده است که بعد از گذشت مدتی از حضور تیم جدید در مذاکرات، نشانه‌هایی از محاسبات متفاوت از سوی آنان نسبت به مواضع پیشین اصولگرایان دیده شده است که خشم مخالفان اصولگرای برجام را برانگیخته است.
علی باقری کنی، معاون سیاسی وزیر خارجه و رئیس هیئت ایرانی در مذاکرات احیای برجام در وین، البته در مقایسه با امیرعبداللهیان، حضور محدود و اندکی در فضای رسانه‌ای و عمومی داشته است و به همین مناسبت، انتقادات بیشتر وزیر خارجه را نشانه رفته اند. این خود علی‌رغم این حقیقت است که به تصریح سخنگوی وزارت خارجه، علی‌رغم حضور باقری در مذاکرات، هدایت روند مذاکرات در ایران نه توسط وزیر خارجه و امیرعبداللهیان بلکه توسط شورای عالی امنیت ملی به دبیری شمخانی صورت می‌گیرد. از طرفی، شمخانی، نه به صراحت شریعتمداری و دیگران بلکه به زبانی تلویحی در چند نوبت از جمله ماجرای مذاکرات مستقیم، در مقابل مواضع امیرعبداللهیان قرار گرفته است تا جبهه دیگری در مقابل او شکل داده باشد. به‌علاوه، گزارش‌ها حاکی است، جریان سعید جلیلی نیز از زاویه دیگری مخالفت‌های جدی با روندی که تیم جدید وزارت خارجه در پیش گرفته اند داشته است و با موضع‌گیری‌هایی در این زمینه در جلسات و نامه‌نگاری‌ها با مقامات ارشد کشور این موضوع را بیان داشته است تا مشخص شود، علی‌رغم ارتباط و نزدیکی قدیمی جلیلی با باقری، جلیلی مایل نیست نتیجه این گفت‌وگوها و احیای احتمالی برجام توسط این تیم به پای او و دارای موافقت او نوشته شود.
مسئله سپاه یکی از چالش‌های بزرگی است که به عنوان چالش‌های باقیمانده در مسیر احیای برجام مطرح می‌شود. اختلافات پادمانی بین ایران و آژانس بین‌المللی انرژی هسته‌ای و ترتیب و محتوای گام‌های برداشته شده برای بازگشت آمریکا به برجام و بازگشت ایران به تعهداتش، از جمله دیگر مسائلی است که گفته می‌شود درباره آن هنوز توافقی شکل نگرفته است. انریکه مورا، نماینده اتحادیه اروپا در مذاکرات وین، برای گفت‌وگوهای در این زمینه با باقری و دیگر مقامات ایران، امروز در تهران است.
انتهای پیام
منبع:
دیدگاه تان را بنویسید