مسكو «پليس بد» شد تا در برجام «امتياز»بگيرد
سفیر پیشین کشورمان در بریتانیا معتقد است که احتمال بسیار کمی وجود دارد که توافق در وین شکل نگیرد.
بیان فردا | یک مقام ارشد وزارت خارجه آمریکا گفت، با روسیه بر سر احیای توافق هستهای تعامل می‌کنند و واشنگتن مشارکت روسیه در پروژههای هستهای را که بخشی از توافق هستهای محسوب می شود، تحت تحریم قرار نخواهد داد. این در حالی است که وزیرخارجه روسیه در یک کنفرانس خبری مشترک با وزیرخارجه ایران گفت، اظهارات آمریکا مبنی بر اینکه روسیه از تلاش‌ها برای احیای توافق هستهای ممانعت می‌‌کند، صحت ندارد. لاوروف همچنین گفت، روسیه از آمریکا ضمانت کتبی دریافت کرده است که تحریم‌‌ها علیه مسکو که به خاطر حمله به اوکراین انجام شده‌‌اند، مانع همکاری در چارچوب توافق نخواهند شد.
پس از این اظهارنظر آمریکا اعلام کرد که ما به تعامل با روسیه در زمینه بازگشت به اجرای کامل برجام ادامه می‌دهیم و همکاری روسیه در پروژههای هستهای را که بخشی از برجام هستند، تحریم نمی‌‌کنیم. در راستای بررسی این تحولات، گفت‌وگویی با سیدجلال ساداتیان، سفیر پیشین ایران در بریتانیا شده که در ادامه می‌خوانید.
آیا زمان آن فرا نرسیده است که ایران بجای میانجی کردن دیگران، خود وارد عرصه دریافت حقش شود؟
صحبت‌های زیادی در خصوص توافق در وین در هفته‌های گذشته زده شده است و امروز با توجه به خواسته روسیه اینکه هر کشوری تا چه میزان می‌تواند موثر باشد، مطرح شده است. مشخصا هر 6 کشور مقابل ایران در مذاکرات وین موثر هستند اما با این وجود طرف اصلی ایران آمریکا است و مشخصا بدون این کشور نمی‌توان برجام را احیا کرد. در سال 2015 و در حالی که همه طرف‌ها آماده بودند تا توافق را امضا کنند، فرانسه با بهانه جویی در این عرصه خلل ایجاد کرد و امروز نیز روسیه همان نقش فرانسه در سال 2015 را ایفا کرد و یک توقف یک هفته‌ای در مذاکرات وین ایجاد کرد. روسیه امروز با بهانه جویی به دنبال منافع خود است و هیچ کدام منافع خود را قربانی ایران نمی‌کنند. اگر مستقیم مذاکره نشود و طرف اصلی رایزنی کنار گذاشته شود، واسطه‌ها مشخصا در مذاکرات خلل ایجاد می‌کنند و این امری معمول است زیرا میانجی در مذاکرات حداقل سبب می‌شود تا زمان از دست رود. بر همین اساس بهتر است همواره مذاکرات به صورت مستقیم انجام شود تا سایر کشورها نیز تابعی از توافق ایران و آمریکا باشند.
با توجه به سفر اخیر وزیرخارجه به روسیه و اظهارنظرهای طرف‌های روسی و آمریکایی، اختلال به‌وجود آمده در مذاکرات حل و فصل می‌شود؟
روسیه با حمله به اوکراین عملا خود را تضعیف کرد و رای 140 کشور در مجمع عمومی سازمان ملل علیه این کشور سبب شد تا در عرصه سیاسی نیز وزن سابق را نداشته باشد. باید توجه داشت که حدود 25 کشور نیز رای ممتنع دادند که نشانگر این است که حداقل همراه روسیه در حمله به اوکراین نیستند که یکی از آن‌ها نیز ایران بود. اینکه حداکثر کشورهای جهان دیگر در کنار روسیه نیستند یک پیام منفی برای دولت این کشور است. چنین کشوری که خود تحت فشار قرار گرفته است مشخصا نمی‌تواند دیگر گره‌ای از مشکلات ایران را باز کند و برای ایران یک میانجی با غرب باشد. در چنین فضایی مشخصا آن‌ها نیز بر مواردی تاکید نخواهند کرد که در جنبه‌ای دیگر نیز حذف شوند و سعی می‌کنند با گرفتن حداقل امتیازها، در بازی برجام باقی بمانند. هرچند در برهه‌ای از زمان قرار گرفته‌ایم که اروپا و آمریکا در کنار یکدیگر قرار گرفته‌اند و ممکن است برای ایران دردسرهایی در عرصه بین‌الملل ایجاد کنند.
یعنی در این برهه زمانی نیز نزدیکی اروپا و آمریکا باز هم می‌تواند برای ایران دردسرساز شود؟
احتمال بسیار کمی وجود دارد که توافق در وین شکل نگیرد و در چنین فضایی مشخصا همکاری اروپا و آمریکا برای ایران گران تمام خواهد شد. یادمان نرود که ترامپ تلاش زیادی کرد که از مکانیزم ماشه علیه ایران استفاده کند اما اروپا با ترامپ همکاری نکرد و ایران در تنگنا قرار نگرفت. به‌رغم اینکه اروپا نیز بدعهد بود و قرارهایی که با ایران گذاشته بود را عملیاتی نکردند اما در محافل مختلف از جمله شورای حکام با ترامپ همراه نشدند و عملا ترامپ در آن برهه زمانی منزوی شد. اروپا حتی از نظر حقوقی نیز با ترامپ همراه نشدند و در کنار ایران ماندند در حالی که می‌توانستند به راحتی مکانیزم ماشه را فعال کنند و علیه ایران قطعنامه صادر کنند. باید توجه داشت که تمامی کشورها در این مقطع زمانی به فکر منافع اقتصادی خود هستند هیچ‌کس منافع اقتصادی خود را فدای ایران نمی‌کند. حتی چین نیز هیچ‌گاه تجارت 600 میلیارد دلاری خود با آمریکا را فدای ایران نمی‌کند زیرا تجارت چین با ایران در حدود 6 میلیارد دلار است.
وزن اقتصادی امروز در عرصه بین‌الملل بسیار مهم است و بر همین اساس است که با سایر کشورها رفتار می‌شود. در همان برهه زمانی حتی بریتانیا نیز در کنار آمریکا نبود و یادمان نرود ترامپ در مجامع بین‌المللی کاملا تنها بود و از عصبانیت همین امر نیکی هیلی را کنار گذاشت. امروز معادلات جهان تغییر کرده است و وضعیت به صورت کلی با آن دوران فرق کرده است و به همین علت ایران باید مراقب باشد که اجماعی علیه ما شکل نگیرد. ما نباید همواره اشتباه بازی کنیم زیرا چین و روسیه نیز دارای حق وتو هستند و هر کدام خود قدرتی به حساب می‌آیند و ایران نباید از این دو کشور دور شود. ایران می‌تواند ضمانت در برجام را با یک قطعنامه مثل آن چه که در 2231 وجود داشت، حداقل دریافت کند و حتی در آن قطعنامه مساله‌ای همچون مکانیزم ماشه را اصلاح کند. مصوبه شورای امنیت مسلما به مصوبه داخلی هر کشوری ارجحیت دارد و مشخصا آمریکا در آینده اگر بخواهد از برجام خارج شود، باز هم باید هزینه منزوی شدن را پرداخت کند و یا حداقل شاید برخی کشورها با آن‌ها همراه نشوند. به نظر می‌رسد ایران می‌خواهد به این مساله فکر کند و شاید نظر روسیه و چین نیز در همین راستا پرسیده شده است تا شاید ضمانت در برجام از این طریق حاصل شود و کمی بیشتر خیال ایران راحت شود.
انتهای پیام
دیدگاه تان را بنویسید