معادلات منطقه پیچیده تر شد

بیان فردا | نه تنها شب و روز خاورمیانه از نظر ایجاد تغییرات در مناسبات قدرت شبیه به هم نیست.بلکه ساعت‌ها در منطقه نیز شباهت چندانی با یکدیگر ندارد. روزهای گذشته پایگاه‌های ایالات متحده آمریکا در عراق و سوریه در پاسخ به حمایت واشنگتن از اسرائیل مورد اصابت راکت‌های مقاومت قرار می‌گرفت. البته آمریکا نیز در پاسخ به این حملات به یگان‌های محور مقاومت کم نمی‌گذاشت اما روزگذشته یکباره صحنه بازی تغییرکرد و پاسخ‌های مقاومت عراق به آمریکا خبر از موازنه جدیدی از قدرت در منطقه داد. تاکنون و بعد از پاسخ بالستیکی تهران به ترور سردار شهید سلیمانی هیچ گروهی در عراق نتوانسته بود به عین الاسد که بزرگ‌ترین پایگاه آمریکا در منطقه است؛ صدمه‌ای جدی وارد و موشک بالستیک شلیک کند اما روز گذشته بار دیگر و بعد از سال‌ها موشک‌های بالستیک به سمت عین‌الاسد شلیک شدکه نشان دهنده آن است تمامی معادلات قدرت در منطقه دچارتحولات اساسی شده است و مقاومت در منطقه هدف خود را اخراج ایالات متحده از عراق قرار داده است. به طوری که می‌توان اینگونه تحلیل کرد که امروز مقاومت نقشی جدی در نظم نوین در منطقه غرب آسیا دارد. نظمی که بدون شک در برابر شلختگی و بی‌نظمی آمریکا در منطقه قرارگرفته است و مقاومت اساس کار خود را بر‌ اخراج آمریکا از عراق قرار داده است. موردی که البته خواست عراقی‌هاست چرا که مجلس عراق تصویب کرده است که نیروهای خارجی باید خاک این کشور را ترک کنند.

*شلیک موشک بالستیک به عین‌الاسد

رویترز به نقل از یک مقام آمریکایی اعلام کرد: پایگاه هوایی عین الاسد که میزبان نیروهای آمریکایی در عراق است، هدف موشک‌های بالستیک قرار گرفت. گزارش‌ها حاکی از زخمی شدن نیروهای امنیتی عراق در این حمله است. المیادین نیز نوشت: بر‌اساس ارزیابی اولیه، پایگاه عین‌الاسد از جهات متعددی هدف موشک‌ قرارگرفته است. این خبرگزاری در ادامه نوشت: حداقل ۱۰ موشک به اطراف نیروهای آمریکایی در عین‌الاسد اصابت کرد. یک مقام آمریکایی در واکنش به این اخبار گفت: ارزیابی‌های تکمیلی حاکی از تردید در این است که آیا حملات به عین‌الاسد موشکی بوده یا راکتی. وی افزود: بر اثر حمله به عین الاسد، چند نیروی آمریکایی مستقر در پایگاه دچار جراحت جزئی شده‌اند. الجزیره به نقل از رسانه‌های عراقی اعلام کرد: ۴۰ موشک به سمت پایگاه عین الاسد عراق که نیروهای آمریکایی در آن مستقر هستند شلیک شد.

*واکنش آمریکایی‌ها

ستاد فرماندهی مرکزی آمریکا، سنتکام اعلام کرد که گروه‌های شبه‌نظامیان درعراق با موشک بالستیک و راکت پایگاه هوایی عین الاسد، محل استقرار نیروهای آمریکایی، را مورد حمله قرار دادند. به گزارش «انتخاب»، سنتکام در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «شنبه ۲۰ ژانویه ساعت ۶:۳۰ بعد از ظهر (به وقت بغداد)، شبه نظامیان در غرب عراق چندین موشک بالستیک و راکت به سمت پایگاه هوایی عین الاسد شلیک کردند. بیشتر موشک‌ها توسط سامانه‌های پدافند هوایی پایگاه رهگیری شدند و بقیه موشک‌ها به پایگاه اصابت کردند. در همین زمینه پیشتر یک مقام آمریکایی گفته بود که این حملات توسط گروه‌های شبه‌نظامی داخل عراق انجام شده است.

*بوی جنگ با آمریکا در منطقه

هرچند برخی در تلاش هستند تا حملات مقاومت در عراق به پایگاه‌های آمریکایی‌ها را به ایران نسبت دهند اما واقعیت آن است که ایران هیچ مسئولیتی در این ارتباط ندارد و گروه‌های مقاومت در منطقه نماینده تهران در مبارزه با آمریکا نیستند. از این منظر تهران هیچ نقشی در حمله به پایگاه‌های آمریکا در عراق و سوریه نداشته است. اما معادلات در منطقه کمی پیچیده‌تر شده است و اگر بر تعداد این عملیات‌ها در عراق و سوریه افزوده شود و یمن هم همچنان زیر موشک‌های آمریکا قرار داشته باشد و عراق، یمن، سوریه، دریای سرخ، باب المندب و بعدها خلیج فارس به محیطی برای زدو خورد آمریکا با نیروهای مقاومت تبدیل شود؛ دیگر نمی‌توان از مدیریت تنش توسط آمریکایی‌ها خبر داد و بوی جنگ با آمریکا در منطقه احساس خواهد شد. در این شرایط آمریکا خود به عاملی برای تنش بیشتر در منطقه تبدیل خواهد شد و احتمال باقی ماندن در این تنش برای آمریکایی‌ها که در چارسوی جهان درگیر منازعه قدرت با روسیه در اوکراین و چین بر سرتایوان است خبر از برهم ریختگی فکری آمریکا برای نظم آینده قدرت و حتی مدیریت امنیتی قدرت در جهان می‌دهد. از این منظر بعید است آمریکا درشرایط کنونی اقدامی کند که دچار چالش‌های عمیق گردد.

*تهران وارد منازعه نمی‌شود

فداحسین مالکی، عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس در گفت‌وگو با انتخاب گفت: برخورد هوشمندانه جمهوری اسلامی ایران در جریان غزه، توطئه اسرائیل در کشیدن ایران به جنگ را خنثی کرد. آن‌ها دنبال این بودند که ایران به یک جنگ فرسایشی و پیچیده کشیده شود. حتی شما دیدید که برخی از کشور‌های اسلامی هم موضع گیری شدیدی نسبت به عملیات اسرائیل داشتند و از ناحیه ایران هم مدیریت شد. حماس هم تمایل نداشت که ایران ورود به جنگ پیدا کند. حرکات اسرائیلی‌ها ناشی از این است که می‌خواهند ایران را به جنگ بکشانند. ایران با درایت صحنه را مدیریت می‌کند. اگر برخی ملاحظات منطقه‌ای نبود، ایران پاسخ‌های خیلی سنگین به آن‌ها می‌داد. آن پاسخ سنگین به موقع خودش داده می‌شود.

*آمریکا از فازکنترل تنش خارج نخواهد شد

 یک تحلیلگر مسائل منطقه در ارتباط با اینکه آیا ممکن است آمریکایی‌ها با افزایش دامنه نبرد در خاورمیانه خود نیز بخشی تنش در منطقه تبدیل شود گفت: ایالات متحده همچنان مقید به آن است که جلوی گسترش تنش‌ها را بگیرد. دریای سرخ شاهراه تجارت در جهان است و آمریکا نیز به خاطر آنکه نمی‌خواهد جایگاه رهبری خود را از دست دهد از این رو اقدام به عملیات در دریای سرخ می‌کند. 40 درصد نفت چین، ژاپن و کره جنوبی از باب المندب می‌گذرد. بنابراین آمریکا برای آنکه مقام برتری جهانی خود را حفظ کند ناچار است که این شاهراه تجارت جهانی را امن نگاه دارد.

*سیاست واکنشی آمریکا به جای گسترش جنگ

 علی بیگدلی تاکید کرد آمریکا به هیچ وجه نمی‌خواهد دستش به گل خاورمیانه بخورد چرا که از یک سو گرفتار اوکراین و از سوی دیگر گرفتار تایوان است و از سوی دیگر انتخابات آمریکا در پیش است و گسترش جنگ سودی برای بایدن ندارد. از سوی دیگر گسترش جنگ موجب می‌شود مساله اوکراین به فراموشی سپرده شود. از سوی دیگر البته خاورمیانه تبدیل به نقطه رقابت بین واشنگتن و مسکو شده است و چین هم از این موضوع خشنود نیست. از این رو آمریکایی‌ها به دنبال مدیریت تنش هستند. واکنش‌های نظامی آمریکا تنها در برابر کنش‌هایی است که در منطقه صورت می‌گیرد.

*وضع وخیم نتانیاهو در نیویورک

 این کارشناس در ارتباط با اینکه این شرایط تا چه اندازه بر روی معادلات قدرت در منطقه و رابطه اسرائیل و آمریکا اثر می‌گذارد چرا که آمریکا این روزها تنها هزینه حمایت از اسرائیل را می‌پردازد گفت: در آخرین مذاکره تلفنی بین بایدن و نتانیاهو، رئیس‌جمهور آمریکا مکالمه با نتانیاهو را نیمه کاره رها کرده است. این مورد نشان دهنده عمق اختلاف بایدن و نتانیاهوست.

*اروپا هم پشت نتانیاهو را خالی کرده است

 بیگدلی تاکید کرد: نخست وزیر اسرائیل هر مقدار جلو می‌رود تنهاتر از گذشته می‌شود. این روزها نهایتا انگلستان است که به صورت پیشخدمت آمریکا در کنار واشنگتن ایستاده است. این در حالی است که اتحادیه اروپا هیچ اقدامی در حمایت از اسرائیل انجام نمی‌دهند. اختلافات شدیدی بین نتانیاهو و بایدن به وجود آمده است. البته نتانیاهو هم نمی‌تواند این شرایط را رها کند و با شکست به تل‌آویو باز گردد چرا که کابینه وی سقوط خواهد کرد و حتی ممکن است با توجه به پرونده‌های متعدد زندانی شود. از گذشته هم این پرونده‌ها علیه نتانیاهو وجود داشت و اما مساله 7 اکتبر شرایط بهتری را برای عدم محاکمه اسرائیل به وجود آورد. اما اکنون مشاهده می‌کنیم اختلافات بین آمریکا و اسرائیل به شدت افزایش یافته و کمتر مسبوق به سابقه بوده که اختلافات در این حد باشد.