مخالفان FATF بگویند چرا باید اقتصاد کشور در مسیر دلالی باشد؟

بیان فردا | به تازگی خبر آمد که ایران بار دیگر در لیست سیاه گروه ویژه اقدام مالی (FATF) باقی مانده است. این خبر در حالی است که بسیاری از کارشناسان سیاسی و اقتصادی پیوستن به FATF را یک ضرورت اجتناب‌ناپذیر می‌دانستند و حتی در چند وقت از سوی برخی چهره‌هایی که پیش از این با پیوستن ایران به FATF مخالف بودند این ضرورت انکار نمی‌شد.

حشمت‌الله فلاحت‌پیشه، رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس دهم، درباره این موضوع گفت: ایران بار دیگر در لیست سیاه FATF قرار گرفت. انتظار آن بود منتقدان پیشین FATF که از وقتی در جایگاه اجرا قرار گرفته‌اند به مشکلات عدیده نپویستن به آن پی برده‌اند تصمیمات بهتری بگیرند تا بار دیگر در لیست سیاه قرار نگیریم، اما چنین نشد.

بخش‌هایی از گفت و گوی فلاحت پیشه را در ادامه می‌خوانید:

اکنون ایران هزینه بسیاری برای دلالی می‌پردازد و این هزینه نه فقط به دولت بلکه به تمام ایرانیانی که پاسپورت ایرانی دارند تحمیل می‌شود. بار دیگر فرصت‌سوزی شد و با توجه به قدرتی که تندر‌ها در دست دارند و البته شرایطی که در منطقه شکل گرفته است نمی‌شود به آینده بی‌تنش امیدوار بود.

اخیرا مشاهده کردیم که یک نماینده مجلس گفته بود که FATF و برجام مرده‌اند و با افتخار هم این سخن را بیان می‌کرد. چنین افرادی در عین حال باید بگویند که سالانه چهار میلیارد دلار تخفیف نفتی به دلیل تحریم‌ها و حضور در لیست سیاه FATF می‌پردازیم؛ رقمی که می‌تواند دو سال اعتبارات کشور را تأمین کند. آن‌ها باید بگویند که ایران را به لبه پرتگاه برده‌اند و عملا به سمت جنگ با آمریکا سوق داده‌اند.

وقتی با افتخار می‌گویند FATF مصوب مجلس قبل بوده است و ما آن را قبول نداریم باید بگویند که اکنون چه تاوان‌هایی می‌پردازیم. وقتی ما در مجلس بودیم و کنوانسیون‌های مرتبط با FATF را تصویب کردیم، ایران در لیست خاکستری قرار داشت و با حق شرط‌های متعدد می‌شد از لیست خاکستری هم خارج شویم، اما برخی ملاحظات افراطی کشور را در مسیری قرار داد که اکنون صرفا داریم تاوان می‌دهیم.

من باور دارم باید یک تحلیل کلان داشته باشیم؛ اینکه شعار‌ها و عملکرد‌های شعاری چه اثری بر کشور گذاشته است؟ از آن سو مقایسه کنیم که اقدامات عملگرایانه و به دور از شعارزدگی چه تأثیری در روند اداره کشور داشته است. در واقع کدام یک از این روش‌ها منافع ملی را تأمین کرده است؟

باید این مقایسه انجام شود و مردم انتخاب کنند که آیا می‌خواهند کشور با شعار اداره شود یا با رویکردی واقع‌بینانه و عملگرایانه. باید همه آن‌هایی که مخالف پیوستن به FATF هستند توضیح دهند که چرا باید اقتصاد کشور در مسیر دلالی قرار بگیرد؟

آن‌هایی که ادعا می‌کنند FATF با شروط ایران مخالفت کرد، احتمالا اطلاعی از گردش کار کنوانسیون‌های FATF ندارند. مسئله این است که اصلا کار به حق شرط‌های ایران نرسید. پالرمو مربوط به مقابله با جریان سازمان‌یافته و CFT مربوط به مقابله با جرایم ترویستی است.

روند تصویب این‌ها نهایی نشد که کار به اعلام شروط ایران به FATF برسد. پالرمو که اساسا بر خلاف قانون به مجمع تشخیص رفت، زیرا مجلس آن را تصویب و شورای نگهبان هم آن را تأیید کرده بود و نیازی نبود که به مجمع برود و CFT هم که با ایراداتی از سوی شورای نگهبان مواجه شد در مجمع همین‌طور باقی ماند.‌

می‌گفتند ماده شش CFT می‌گوید که نباید شروطی گذاشته شود که با روح CFT مغایر باشد. ما در مجلس شروط چندگانه‌ای بر پالرمو و CFT گذاشتیم. در CFT آمده است که گروه‌های تروریستی را شورای امنیت سازمان ملل تعیین می‌کند؛ مانند داعش، النصره و القاعده و شورای امنیت گروه‌های مقاومت را تروریستی نمی‌داند.

گفتیم به فرض که زمانی گروهی از جبهه مقاومت هم در لیست شورای امنیت قرار گیرد، ما شرط می‌کنیم که گروه‌های مورد نظر این ماده باید از دید شورای امنیت ملی ایران تروریستی شناخته شوند.

از سوی دیگر می‌گفتند در موضوع شفافیت تراکنش‌های مالی اگر دولت ایران احساس کند شفافیت در برخی تراکنش‌های ملی خلاف امنیت ملی ایران است، می‌تواند آن را اعلام نکند.

در واقع شروطی که ما گذاشته بودیم رفع کننده تمام نگرانی‌ها بود، اما کاسبان تحریم دنبال این چیز‌ها نیستند، آن‌ها منافع خودشان را در نظر می‌گیرد، زیرا از وجود تحریم و محدودیت در مبادلات مالی سود خودشان را می‌برند. آن‌ها مخالف پیوستن به FATF هستند، زیرا پیوستن به آن منافعشان را تهدید می‌کند.

ما می‌گفتیم حق شرط یک امر طبیعی است و پنجاه کشور با حق شرط FATF را پذیرفته‌اند. حتی گفتیم اگر داشتن حق شرط از سوی ایران را نپذیرند، دولت ایران اصلا حق ندارد عضو FATF شود.

واقعا ناراحت‌کننده است که چرا این میزان هزینه را در پی نپذیرفتن FATF پرداخت کرده‌ایم؟ می‌شد با یک مسیر منطقی FATF را بپذیریم تا منافع کشور قفل نشود و مردم این میزان مشکلات را تحمل نکنند، اما عده‌ای نخواستند که چنین شود همه داریم تاوانش را می‌پردازیم.