آیا حماس شبیه داعش است؟
حامیان اسرائیل مدعی‌اند که حماس همان داعش است! آیا این گزاره درست است؟ شاید پاسخ این سوال برای مردمی که در خاورمیانه و در میان گروه‌های اسلام‌گرای جور واجور زندگی می‌کنند ساده است، اما برای انسان غربی که بین فرقه‌های اسلامی به سختی تمایز قائل است، سوال مهمی است. رسانه‌های معیار به این سوال به نحوی که برای مخاطب غربی قابل فهم باشد پاسخ داده‌اند.
بیان فردا | بعد از حمله روز ۷ اکتبر حماس به اسرائیل یک عبارت در رسانه‌های غربی و عبری زیاد دیده می‌شود؛ «حماس همان داعش است». این عبارت اولین بار از زبان بنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل برای فشار سیاسی به حماس در پی حمله به اسرائیل مطرح شد. نتانیاهو گفته بود «همان‌طور که نیرو‌های جهان متمدن برای شکست داعش متحد شدند باید برای شکست حماس هم از اسرائیل حمایت کنند.» اما آیا چنین ادعایی قابل اعتناست؟
اظهارنظر نتانیاهو به هشتگ تبدیل شد و مقامات و سیاستمداران اسرائیلی و همچنین متحدان اسرائیل این ادعا را تکرار کردند. یک هفته پس از شروع جنگ، «لوید آستین» وزیر دفاع ایالات متحده اقدام حماس را «بدتر از داعش» توصیف کرد. روز سه‌شنبه، امانوئل مکرون رئیس‌جمهور فرانسه در کنار نتانیاهو ایستاد و به این گزاره دامن زد و پیشنهاد کرد که ائتلاف بین‌المللی مشابه آنچه برای مبارزه با القاعده و داعش ایجاد شده بود باید برای مبارزه در کنار اسرائیل تشکیل شود. مکرون گفته «اسرائیل تنها نیست و فرانسه آماده است ائتلافی که در عراق و سوریه علیه داعش می‌جنگید را علیه حماس بسیج کند.»
روزنامه واشنگتن‌پست هم در یادداشتی به قلم «ایشان تارور» به این سوال که آیا حماس واقعا مثل داعش است پاسخ داده است. این روزنامه آمریکایی به نقل «مونیکا مارکس» استاد مطالعات خاورمیانه در پردیس ابوظبی دانشگاه نیویورک گفته «اینکه هیچ تمایزی بین حماس و داعش قائل نمی‌شوند، یک تاکتیک موثر برای غیرانسانی، شرور خواندن همه ساکنان غزه و در نتیجه مشروع جلوه دادن وحشیگری در انتقام علیه آنهاست.» او توضیح داده که «ویژگی‌های اسلام‌گرایانه و الهیات حماس مسلماً اهمیت کمتری نسبت به ترسیم آنها به عنوان گروه مسلح پرچمدار آزادی ملی فلسطین دارد.»
«اسحاق ویسمن» مورخ اسرائیلی دانشگاه حیفا هم با این موضوع موافق است. او در گفتگو با رسانه هاآرتس اسرائیل گفته «این تمایل وجود دارد که بگویند حماس همان داعش است، اما این گزاره لزوما درست نیست.» او همچنین توضیح داده که حماس سازمانی است که به وضعیت واکنش نشان می‌دهد و تلاش کرده همه جمعیت غزه را نمایندگی کند. این در حالی است که داعش در مقابل هر مسلمانی را که سر وقت و درست نماز نخواند، می‌کشد. شما نمی‌توانید بگویید «داعش مردم را سلاحی کرد و حماس هم همینطور پس آنها یکسانند» این قیاس کوته فکرانه است.
«آرون زلین» محقق ارشد موسسه واشنگتن در حوزه سیاست خاور نزدیک به واشنگتن‌پست گفته داعش به معنای واقعی کلمه حماس را مرتد می‌داند چرا که این گروه با رژیم شیعه در ایران پیوند‌هایی دارد.
واشنگتن پست در ادامه گزارش خود گفته تحلیلگران این سوال را مطرح می‌کنند که آیا واقعاً ممکن است اسرائیل بتواند حماس را به طور کامل از روی زمین محو کند یا خیر. نویسنده به این سوال پاسخ داده و گفته این امر مستلزم یک حمله زمینی وحشیانه است که حتی بسیار پیچیده‌تر از تلاش برای بیرون راندن داعش از عراق و سوریه خواهد بود. حتی در مورد داعش هم اگرچه از به اصطلاح «خلافت» خود بیرون رانده شده، اما ایدئولوژی آنها به سختی حذف شده و شاخه‌های داعش در نقاط مختلف جهان گسترش می‌یابند.
«اندرو اگزوم» از مقامات ارشد سابق پنتاگون در دولت اوباما که به تدوین استراتژی ضد داعش کمک کرده، نسبت به تلفات هولناکی که نیرو‌های ائتلاف برای بازپس‌گیری پایگاه‌های اصلی داعش در موصل در عراق و رقه در سوریه به غیرنظامیان وارد کردند اشاره کرده است. اگزوم پیش از این در یادداشتی گفته بود: «هزینه‌های انسانی بازپس‌گیری رقه و موصل سرسام‌آور بود... رقه و موصل نیز مانند غزه، مناطق شهری بزرگی هستند. اجتناب از تلفات غیرنظامی در مقیاس بزرگ غیرممکن بود.»
واشنگتن پست گفته حتی اگر حماس سرکوب شود باز هم زمینه‌هایی که حماس از آن برخاسته و تاکنون فعالیت کرده از بین نخواهد رفت. آنتونیو گوترش دبیرکل سازمان ملل متحد روز سه‌شنبه در شورای امنیت از بیش از پنج دهه اشغالگری نظامی اسرائیل در سرزمین‌های فلسطینی، غارت و شهرک‌سازی اسرائیل که توسط دولت راست افراطی نتانیاهو تشدید هم شده انتقاد کرد و نسبت به توقف هر گونه روند سیاسی حل مساله هشدار داد.
«آدام شاتز» نویسنده و منتقد یهودی آمریکایی، در مقاله‌ای در لندن ریویو آو بوکز منتشر شده گفته علیرغم تمام تلاش‌های اسرائیل برای معرفی حماس به عنوان شاخه فلسطینی داعش، که به همان اندازه ارتجاعی و خشونت‌آمیز است، حماس یک سازمان ملی‌گرای اسلامی است، نه یک فرقه پوچ‌گرا، و بخشی از جامعه سیاسی فلسطین است. زمینه‌های شکل‌گیری و استمرار این گروه از ادامه اشغال تغذیه می‌کند و نمی‌توان آن را به سادگی از بین برد.
غرب برای تحت فشار قرار دادن حماس از هر الگویی استفاده می‌کند! مردم فلسطین که در سرزمین خودشان زندگی می‌کنند، به نام «آوارگان» و «اعراب ساکن منطقه» در رسانه‌های آنها معرفی می‌شوند. تصاویر حمله حماس به شکل گسترده منتشر می‌شود اما درقبال حملات اسرائیل سکوت می‌شود یا به جای «حملات اسرائیل»، از عبارت «پاسخ اسرائیل به حماس» استفاده می‌شود!
اگر خاطرتان باشد در جنگ ایران و عراق تصاویر بمب‌های شیمایی عراق در رسانه‌های غرب آرشیو بود و استفاده نمی‌شد. این تصاویر زمانی به رسانه‌ها رسید که آمریکا می‌خواست به عراق حمله کند! این یعنی اقدامات عراق زمانی برای آنها «مسئله» شد که پای خودشان در میان بود.
در مورد اخیر هم همین واقعیت وجود دارد؛ اگرچه حماس گروه بنیادگرای اسلامی با رویکردهای بسیار رادیکال است، اما نمی‌توان این واقعیت را انکار کرد که آنها از حق سرزمینی خودشان دفاع می‌کنند و همچون داعش به سرزمین دیگری هجوم نبرده‌اند. مردم اسرائیل در آن سوی فنس‌های بلند و گران‌قیمت اسرائیل، در آسایش زندگی می‌کنند و اسرائیل هر روز از مفاد پیمان سه دهه گذشته خود در «اسلو» عدول می‌کند و سرزمین‌های بیشتری را در دل نوار غزه غصب می‌کند.
دیدگاه تان را بنویسید