گزینه پیش روی اسرائیل در مقابل حماس چیست؟

بیان فردا |  «توماس فریدمن» ستون‌نویس معروف نشریه آمریکایی نیویورک‌تایمز در یادداشت این هفته خود در این روزنامه خطاب به اسرائیلی‌ها سعی کرده پیامد حمله زمینی به غزه را تشریح کند و بگوید این حمله چطور می‌تواند به منافع اسرائیل و آمریکا آسیب جبران‌ناپذیری وارد کند و در عین حال در راستای سیاست ایران برای بیرون راندن آمریکا از منطقه است.

او گفته «بر این باورم که اگر اسرائیل اکنون برای نابودی حماس با سراسیمگی وارد غزه شود و این کار را بدون ابراز تعهد آشکار برای یافتن راهی به سمت راه حل دو کشور با تشکیلات خودگردان فلسطین و پایان دادن به شهرک‌سازی‌های یهودی در اعماق کرانه باختری انجام دهد، اشتباه بزرگی مرتکب خواهد شد که برای منافع اسرائیل و آمریکا ویرانگر خواهد بود.»

در ادامه این یادداشت آمده «حمله اسرائیل به غزه با هدف نابودی حماس می‌تواند آتشی جهانی را آغاز کند و کل ساختار اتحاد طرفداران آمریکا را که هنری کیسینجر بعد از پایان جنگ یوم کیپور در سال ۱۹۷۳ در منطقه ایجاد کرده، منفجر کند. این آتش به جان معاهده صلح کمپ دیوید، توافقنامه صلح اسلو، پیمان آبراهام و عادی‌سازی احتمالی روابط بین اسرائیل و عربستان سعودی هم خواهد افتاد.

موضوع این نیست که آیا اسرائیل حق دارد از حماس انتقام بگیرد یا نه. اسرائیل این کار را می‌کند اما موضوع، انتقام‌گیری به روشی صحیح است. اگر اسرائیل به غزه برود و ماه‌ها طول بکشد تا همه رهبران و سربازان حماس را بکشد یا دستگیر کند، همزمان به گسترش شهرک‌های یهودی در کرانه باختری ادامه دهد، رسیدن به هرگونه راه حل دو دولت با تشکیلات خودگردان فلسطینی میانه‌رو غیر ممکن خواهد شد. در این صورت نه فلسطین، نه اتحادیه عرب یا اروپا یا سازمان ملل یا ائتلاف ناتو نمی‌توانند دست اسرائیل را کوتاه کنند. در این صورت نه کسی وجود خواهد داشت که اسرائیل را بیرون بکشد و نه کسی که به اسرائیل کمک کند تا هزینه مراقبت از بیش از دو میلیون ساکن غزه را بپردازد.

افسوس که یک مقام ارشد ایالات متحده به من گفت که تیم بایدن در حالی اورشلیم را ترک کرد که حس می‌کرد اگرچه بنیامین نتانیاهو نخست وزیر اسرائیل می‌داند که تجاوز به غزه می‌تواند کل منطقه را به آتش بکشد، اما شرکای ائتلاف راست‌گرای او مشتاق هستند آتش در کرانه باختری را شعله‌ورتر کنند. شهرک‌نشینان تنها در هفته گذشته دست‌کم هفت غیرنظامی فلسطینی را در اقدامی انتقام جویانه به قتل رسانده‌اند.

نتانیاهو نباید این اجازه را بدهد، اما خودش را به دام انداخته است. او به کمک افراط‌گرایان دست راستی در ائتلاف نیاز دارد تا خودش را از اتهام فساد و زندان دور نگه دارد. اما او تمام اسرائیل را به زندان غزه خواهد برد، مگر اینکه رابطه‌اش را با برتری‌طلبان یهودی قطع کند.

متأسفانه یکی از مقامات ارشد ایالات متحده به من گفته «رهبران نظامی اسرائیل در واقع جنگ‌طلب‌تر از نخست‌وزیر هستند. آن‌ها مصمم هستند که ضربه‌ای به حماس وارد کنند که کل منطقه هرگز فراموش نکند.»‌

می‌فهمم چرا، اما دوستان نباید به دوستانشان اجازه بدهند که در عصبانیت رانندگی کنند. بایدن باید به دولت اسرائیل بگوید که تصرف غزه بدون داشتن رویکردی کاملا جدید در مورد شهرک‌سازی، کرانه باختری و راه‌حل تشکیل دو کشور، فاجعه‌ای برای اسرائیل و فاجعه برای آمریکا خواهد بود.

ما می‌توانیم کمک کنیم، حتی می‌توانیم اصرار کنیم که متحدان عرب و اروپایی ما برای ایجاد یک دولت کارآمدتر توسط تشکیلات خودگردان فلسطینی در کرانه باختری تلاش کنند که پس از مدتی بتواند بر غزه هم حکمرانی کند. اما این کار بدون تغییر اساسی در سیاست اسرائیل در قبال تشکیلات خودگردان و شهرک‌نشینان یهودی ممکن نیست. در غیر این‌صورت، آنچه به عنوان حمله حماس علیه اسرائیل آغاز شد، پتانسیل ایجاد یک جنگ خاورمیانه با هر قدرت بزرگ و قدرت منطقه‌ای را دارد. جنگی که توقف آن پس از شروع، بسیار دشوار خواهد بود.

در هفته اول این درگیری به نظر می‌رسید ایران و حزب‌الله لبنان کنترل بسیار شدیدی بر نیروهای مورد حمایت خود در مرز با اسرائیل و در عراق، سوریه و یمن دارند. اما با گذشت هفته دوم ایالات متحده مدعی است که نشانه‌هایی پیدا کرده‌ که نشان می‌دهد هر دو کشور به نیرو‌های خود اجازه داده‌اند با شدت بیشتری به اهداف اسرائیل حمله کنند و در صورت مداخله ایالات متحده ممکن است به اهداف آمریکایی هم حمله کنند. منطق آن‌ها این است که تهاجم اسرائیل به غزه چقدر می‌تواند به هدف آن‌ها برای بیرون راندن آمریکا از کل منطقه کمک کند.

روز پنجشنبه، یک ناو جنگی نیروی دریایی آمریکا در شمال دریای سرخ سه موشک کروز و چندین پهپاد را که ظاهرا توسط حوثی‌ها در یمن شلیک شده بودند، سرنگون کرد. این موشک‌ها احتمالا به سمت اسرائیل حرکت کرده بودند. موشک‌های بیشتری، احتمالاً از سوی نیروهای طرفدار ایران در سوریه و عراق، به سوی ایالات متحده شلیک شده است.

اکنون موشک‌های زیادی از سوی شبه‌نظامیان حزب‌الله طرفدار ایران در جنوب لبنان می‌آید و ما یک درجه با یک جنگ موشکی تمام‌عیار بین اسرائیل و نیرو‌های مورد حمایت ایران و احتمالاً پس از آن، جنگ مستقیم بین اسرائیل و ایران فاصله داریم.

به احتمال زیاد اسرائیل قصد دارد نگذارد ایران از نیرو‌های نیابتی خود برای ضربه زدن به اسرائیل استفاده کند بدون اینکه موشکی مستقیم به سمت تهران شلیک کند. اسرائیل زیردریایی‌های مجهز به موشک دارد که احتمالاً در حال حاضر در خلیج فارس هستند. از سوی دیگر ایالات متحده، روسیه و چین همگی می‌توانند به طور مستقیم یا غیرمستقیم وارد این منطقه شوند.

چیزی که این وضعیت را سه برابر خطرناک می‌کند این است که حتی اگر اسرائیل با خویشتنداری شدید جلوی مرگ غیرنظامیان در غزه را بگیرد هم اهمیتی نخواهد داشت. به اتفاقی که روز سه‌شنبه در بیمارستان اهل عرب شهر غزه افتاد فکر کنید. ببینید چطور پس از اصابت موشک به بیمارستان فلسطینی در غزه و کشته شدن تعداد زیادی از مردم، حماس و جهاد اسلامی گفتند اسرائیل عمدا بیمارستان را بمباران کرده و خیابان‌ها را در سراسر جهان عرب به آتش کشیده است. چند ساعت بعد اسرائیل و ایالات متحده گفتند که جهاد اسلامی تصادفاً با موشک خود به بیمارستان غزه حمله کرده است، اما این خبر تاثیری نداشت و خیابان‌های کشور‌های عربی در آتش می‌سوخت و نشست سران عرب با بایدن لغو شده بود.

اگر مردم نمی‌توانند آشکارا و صادقانه در مورد موشک شلیک شده صحبت کنند، تصور کنید چه اتفاقی خواهد افتاد وقتی خبر اولین تهاجم بزرگ اسرائیل به غزه در دنیای ما به شبکه‌های اجتماعی برسد. به همین دلیل است که معتقدم اسرائیل بهتر است هر عملیاتی در غزه را به‌عنوان «عملیات نجات گروگان‌ها»، به جای «عملیات پایان دادن به حماس، یک‌بار برای همیشه» انجام دهد. اما اگر اسرائیل احساس کند که باید غزه را دوباره اشغال کند تا حماس را نابود کند و بازدارندگی و امنیت آن را بازگرداند، باید این عملیات نظامی را با تعهدی جدید برای دنبال کردن راه‌حل دو کشور با فلسطینی‌هایی که در کرانه باختری و غزه آماده صلح با اسرائیل هستند، همراه کند.

زمان در حال تمام شدن است. من قبلاً هرگز ستونی به این فوریت ننوشته بودم، زیرا هرگز نگران این نبودم که چگونه این وضعیت می‌تواند از کنترل خارج شود؛ من به بایدن التماس می‌کنم که فوراً این را به اسرائیلی‌ها بگوید؛ به خاطر خودشان، به خاطر آمریکا، به خاطر فلسطینی‌ها و به خاطر جهان.