ناگفته‌هایی از امکانات کم در والیبال کشور و تاثیر آن بر عملکرد تیم

بیان فردا | تیم ملی والیبال نوجوانان با یک قهرمانی زودهنگام در رقابت‌های آسیای مرکزی با روحیه خوب به استقبال تورنمنت و مسابقات جهانی می‌رود، هرچند که تماشای ناکامی بلندقامتان تیم ملی بزرگسالان در لیگ ملت‌ها شیرینی قهرمانی نوجوانان را کم کرد ولی باز هم این روشنایی آینده‌ی والیبال ایران را نمی‌توان ندیده گرفت. نوجوان‌هایی که با هدایت محمد وکیلی این روزها خودشان را برای رقابت‌های جهانی آماده می‌کنند و امیدوارند یکی از سکوهای دنیا را مال خود کنند. با محمد وکیلی از تیم ملی نوجوانان گفتیم و صحبت‌ها را با تیم ملی والیبال بزرگسالان ادامه دادیم، آن‌جایی که کارشناس و سرمربی والیبال کشورمان خواست مطابق داشته‌های‌مان در والیبال از بچه‌ها انتظار داشته باشیم. گفت‌وگو با مربی نام‌آشنای والیبال پایه‌ی ایران را در ادامه خواهید خواند.

تیم‌ملی والیبال نوجوانان یک هفته زودتر از پایان رقابت‌های آسیای‌مرکزی با اقتدار قهرمان شد، از این رقابت‌ها و بازی‌هایی که تیم انجام داد بگویید.

قبل از پایان بازی ها قهرمانی ما مسجل شده بود و تیم ملی بزرگسالان قرقیزستان که میزبان مسابقات هم بود هر نتیجه‌ای هم که به دست می‌آورد قهرمانی ما مشخص بود. فکر می‌کنم در این مسابقات به چند هدف که می‌خواستیم رسیدیم، اول این‌که بعد از حدود ۱۰۰ روز تمرین وارد یک تورنمنت رسمی شدیم که این کشورها بازیکنان باتجربه‌تری از ما داشتند که ما تحت‌فشار بازی‌های‌مان را انجام دادیم ولی در نهایت توانستیم موفق باشیم. دوم این‌که می‌شود گفت تقریبا به ارنج دلخواه‌مان رسیدیم و در تمامی پست ها از تمام پتانسیل و بازیکنان استفاده کردیم. به نوعی دست کادر فنی برای انتخاب و آرایش اصلی که می‌خواهیم در مسابقات جهانی داشته باشیم پر تر شد. بعضی از بازیکنان خوب و بعضی‌‌ها فراتر از انتظار ظاهر شدند و همین هم باعث قهرمانی تیم شد.

حالا شما با این قهرمانی قرار است به استقبال رقابت‌های جهانی آرژانتین بروید، برای آن مسابقات چه برنامه‌ای دارید؟

تقریبا به ۹۰درصد ترکیب نهایی رسیدیم و بازیکنان را در شرایط مسابقه تست کردیم که آمار خوبی از آن‌ها داریم که از این مسابقات می‌توانیم برای مسابقات پیش‌رو استفاده کنیم. ما قبل از این‌که وارد آرژانتین شویم یک تورنمنت در برزیل خواهیم داشت که قرار بر شرکت ۴ تیم در این مسابقات است که از قبل ما و تیم بلغارستان را دعوت کرده‌اند که هنوز تکلیف تیم بعدی مشخص نشده است ولی به‌طور کلی آن مسابقات ۴ جانبه مسابقات خوبی است. الان که از مسابقات برگشتیم حدود ۳۲ جلسه‌ی تمرینی در ۱۶ روز صبح و عصر داریم که هر ۴ روز یک روز هم استراحت داریم. ما در این مدت باید روی نقاط ضعفی که در این مسابقات داشتیم کار و روی مسائلی که تاکید بر سرویس‌های هدفمند و قوی‌تر است باید کار کنیم. بچه‌های‌مان نشان دادند که در سرویس بالاتر از سرعت ۱۰۰ تا موفق عمل می‌کنند و به‌همین خاطر باید در تمرین روی این سرویس‌ها کار کنند تا بتوانیم در مسابقات از آن استفاده کنیم. سرویس خوب بزنیم دریافت‌های‌مان را نیز تقویت می‌کنیم. در بقیه‌ی موارد می‌شود گفت شرایط خوبی داریم و فقط مهم است که بتوانیم روی سرویس و دریافت کار خوبی انجام دهیم. البته حمله و دفاع هم در دستور کار است ولی در هر صورت آن برنامه عصر است و صبح‌ها روی آمادگی جسمانی و سرویس و دریافت کار می‌کنیم.

پیش‌بینی الان شما برای مسابقات جهانی از عملکرد تیم‌تان چگونه است؟

برای این‌که یکی از سکوهای جهانی را به‌دست آوریم به طور حتم امیدوارم و این مسابقات و قهرمانی امیدمان را بیشتر کرده است. ولی همه‌ی تیم‌ها با تلاش زیاد می‌آیند، ۱۹ تیم از سراسر کشور در این مسابقات حضور دارند که حداقل ۸ تیم با هدف گرفتن سکو و مدال به این مسابقات می‌آیند. اولین برنامه‌ی ما صعودمان از گروه است که باید از پس تیم‌هایی چون نیجریه، کره، کلمبیا و پرتریکو بربیاییم. هرچقدر در گروه‌مان بهتر بازی کنیم مسلما در پلی‌آف کارمان راحت‌تر است. نیجریه در افریقا دوم شده و کلمبیا هم جزو تیم‌های خیلی خوب است. نمی‌شود بگویم گروه سخت یا گروه راحتی است. در این مرحله همه‌ی تیم‌ها شانس دارند، ۴ تیم صعود می‌کنند. ما و کره از آسیا هستیم که شانس خوبی داریم و البته نمی‌توان دیگر تیم‌ها را هم دست کم بگیریم که همه‌شان رقیب خوبی هستند و باید بتوانیم بهترین نتیجه را در گروه مقدماتی که بسیار مرحله‌ی مهمی است بگیریم چون ادامه‌ی مسیر و صعودمان برای مراحل بعد بهتر می‌شود. بعد از صعود از گروه دو پلی آف سخت داریم که اگر از پس این دو پلی‌آف بربیاییم و وارد ۴ تیم شویم دیگر فرصت رسیدن به مدال را از دست نخواهیم داد. برای نوجوانان خیلی سخت است چرا که بچه‌ها وقتی در مرحله پلی‌آف فکر می‌کنند که اگر این بازی را ببازند مسابقه را از دست می‌دهند کار را برای‌مان سخت می‌کند ولی باید از نظر ذهنی عادت‌شان دهیم که هر بازی حکم فینال را دارد و ما باید مطابق جدول مسابقات بازی کنیم و تا امتیاز آخر دست از تلاش برنداریم.

قهرمانی تیم‌ملی نوجوانان والیبال ایران در شب تلخ والیبال بزرگسالان انجام شد، به‌نوعی انگار این قهرمانی زیر سایه‌ی شب‌های تلخ والیبال‌مان کمرنگ شد اگر که نگوییم گم شد.

مردم با تیم ملی بزرگسالان، والیبال کشور را می‌سنجند و آن‌جایی که موفق باشند مردم خوشحال می‌شوند. ما خودمان هم بعد از قهرمانی که به هتل آمدیم بازی ایران و هلند را تماشا کردیم که خیلی امیدوار بودیم بازی را ببریم و تا ثانیه‌های آخر هم بازی را دنبال می‌کردیم و بچه‌ها شور و هیجان زیادی داشتند. ولی به هرحال ورزش گاهی پیروزی است و گاهی شکست و باید صبور و همیشه امیدوار به آینده باشیم. موافقم که در هرصورت در تایمی ما قهرمان شدیم که مردم از بازی‌هایی که ایران انجام داده بود یک مقدار ناراحت بودند و هستند ولی باید این را بگویم که هرجایی حتی در بخش بانوان موفقیتی حاصل شود من خودم برای آن موفقیت ارزش قایلم. در بخش پسران هم همینطور، اگر جوانان موفق باشند ما هم موفقیم یا بزرگسالان همینطور و معتقدم ما یک خانواده‌ایم که هر بخشی حتی والیبال ساحلی هم موفق باشد باعث خشنودی همه است و امیدوارم در بین راه همه‌ی تیم‌های‌مان باعث خوشحالی مردم شوند.

توجه به والیبال نوجوانان چگونه است و برای ادامه‌ی موفقیت‌ها به چه چیزهایی نیاز دارید؟

در حال‌حاضر فدراسیون والیبال و شخص آقای داورزنی در تمام رده‌های سنی با‌برنامه است که نوجوانان هم از این قاعده مستثنی نیست و هر کاری در توان فدراسیون باشد دریغ نمی‌کنند. منتها کمی از نظر سخت‌افزار ضعف داریم. به طور مثال ما در این مدتی که به طور هم‌زمان با تیم‌های بزرگسالان، جوانان و زیر شانزده سال اردو داشتیم با کمبود جا، کمبود خوابگاه، کمبود محل تمرین مواجه بودیم و به‌خاطر همین حدود سی و پنج روز مجبور شدیم به تبریز برویم. هرچند در تبریز اردوی خیلی خوبی داشتیم ولی چاره‌ای جز رفتن به شهر دیگر نداشتیم. ما باید می‌رفتیم تا تیم‌های دیگر فضای سالن و خوابگاه داشته باشند. والیبال با این پیشرفت، با این علاقه‌مندی و با عشقی که مردم نسبت به‌آن دارند از نظر امکانات سخت‌افزار، سالن، هتل، خوابگاه کمبود دارد، نه این‌که نباشد ولی خیلی کم است، برای یک یا در نهایت دو تیم امکانات فوق‌العاده‌است ولی برای بیش از آن امکانات کم و کمتر می‌شود، اولویت هم با تیم بزرگسالان است و هر تایم و شرایطی که بخواهند فراهم می‌شود که البته طبیعی هم هست. تیم‌های ملی نوجوانان، جوانان باید مسابقات جهانی بروند، بزرگسالان‌مان لیگ ملت‌ها، انتخابی المپیک و جام جهانی را دارند، حتی الان تیم زیر شانزده ساله‌ها هم باید در مسابقات قهرمانی آسیا برای اولین دوره آماده شوند که این امکانات کفاف همه تیم‌های ملی را نمی‌دهد. نیاز است که خوابگاه‌های جدید، سالن وزنه، سالن تمرینات تکنیکی، و سالن‌هایی که کفپوش استاندارد داشته باشد ساخته شود. امسال برای تداخل و نزدیکی مسابقات برای همه‌مان سال خیلی خیلی اول از همه به خاطر کمبود امکانات بود، واقعا گاهی همکارهای من جا برای استراحت نداشتند، گاهی مجبور بودند از تمرین صبح تا بعدازظهر بدون این‌که جایی برای استراحت داشته باشند خودشان را برای تمرین بعدازظهر آماده کنند، حتی اتاق‌های پزشکی، اتاق‌های اداری همه به عنوان خوابگاه استفاده می‌شد.

از نداشته‌ها گفتید، همین کمبودها در نتایج تیم‌ملی بزرگسالان هم می‌توانست تاثیرگذار باشد؟

تیم‌ملی هم فراز و نشیب‌های خاص خودش را امسال داشت که شاید سال‌های قبل هم بوده ولی این فراز و نشیب‌ها همه‌اش مربوط به ابعاد فنی نبود، یک سری از بازیکن‌ها خداحافظی کردند، تعدادی مصدوم شدند، همه‌ی این‌ها تیم ملی را دچار کمبود به لحاظ بازیکن‌هایی کرده که سابقه مسابقات بزرگ را داشتند، الان بازیکن‌هایی که به لحاظ تجربه جایگزین شدند از آن نسل طلایی که داشتیم فاصله دارند ولی به نظر می‌رسد که فدراسیون والیبال، کادر فنی و بازیکنان با هرچه داشتند تلاش‌شان را انجام دادند، نه این‌که خدای نکرده کسی کم‌کاری کرده باشد. ولی بعضی موقع‌ها تیم‌های روبرو هم قدرتمند هستند و همانطور که دور گذشته مثلا آمریکا و لهستان را بردیم از آن‌جایی که اسمش ورزش و رقابت است امسال آن‌ها مارا بردند، نمی‌شود همیشه بگوییم که ما باید برنده باشیم. ما نسبت به امکانات‌مان جزو ده تا یازده تیم دنیا هستیم و از تیم بزرگسالان‌مان فقط همین مقدار انتظار را بهتر است داشته باشیم. چون واقعا امکانات ما مطابق امکانات ایتالیا، لهستان، برزیل و آمریکا نیست. امکانات ما حتی به اندازه ژاپن هم نیست، در همین سیستم دفاع ژاپنی‌ها از سیستم هوشمند استفاده می‌کنند ولی ما هنوز تخته‌های دفاع ثابت می‌گذاریم، مربی‌های‌شان برنامه‌ها را می‌دهند به رایانه، رایانه تنظیم می‌کند و این خیلی به بازیکن‌هایی که حتی کوتاه قد هم هستند کمک می‌کند. حالا شما فکر کنید که مثلا ژاپن که سازنده‌ی همه وسایل والیبال از جمله توپ، تور، آنتن، کفش و حتی چشم عقاب و ... است نباید پیشرفت کند؟ مربی یک تیم باید همزمان بتواند از دو تا سه زمین والیبال استفاده کند، کادر فنی باید یک قسمتی مربوط به سرویس و دریافت دراختیار داشته باشد، یک قسمتی مربوط به دفاع روی تور، بخشی مربوط به توپ‌گیری باشد. در کمپ‌های خوب دنیا یک زمین بازی معنا ندارد و حداقل سه، چهار یا پنج زمین بازی تعبیه شده و مطابق برنامه هر تیم، هر سرمربی برنامه‌ها را در هر زمینی که کنار هم هست دنبال می‌کند و در تایم مناسب همه به آن اهداف تمرینی‌شان می‌رسند ولی ما باید بگذاریم کار دفاعی‌مان تمام شود بعد برویم سراغ توپ‌گیری، بعد با پاسورها کار کنیم، بعد لیبرو‌‌ ها، بعد... همه‌ی این‌ها زمان تمرین را طولانی‌تر می‌کند ولی تعداد تماس‌های بازیکنان با توپ، تعداد تماس‌هایی که می‌توانند داشته باشند را کم می‌کند و اختصاصی نمی‌شود کار کرد.

توانستید بازی‌های تیم ملی ایران را در لیگ ملت‌ها ببینید و اگر دیدید تحلیل‌تان از شرایط تیم ملی چیست؟

واقعا خیلی دوست داشتم بازی‌ها را ببینم ولی بعضی بازی‌ها همزمان با مسابقات‌مان یا تمرینات‌مان می‌شد و شاید نیمی از بازی‌ها را دیدم. مثلا بازی با آمریکا و اوایل بازی با ژاپن را ندیدم، بازی با ایتالیا و هلند را دیدم ولی در کل کشور ما همه تشنه پیروزی هستند و این کار را سخت می‌کند، حالا مربی‌های خارجی که باشند خیلی فشار روانی جامعه به علت این‌که زبان مشترک با ما ندارند را تحمل نمی‌کنند. فدراسیون هم تا الان نشان داده چه از مربی ایرانی و چه مربی خارجی حمایت می‌کند. نمی‌توانم نظر بدهم چه فردی باید مربی باشد، این وظیفه‌ی فدراسیون است ولی به نظر می‌رسد که هر کاری اگر بخواهیم خوب انجام شود باید ظرفیت تحمل و صبوری کنارش باشد. همین ژاپنی که الان آنقدر همه می‌گویند چقدر خوب شده یک مربی ژاپنی و همین مربی فرانسوی که الان در اختیار دارد را داشت. خیلی سال‌ها به ما می‌باختند، ما در ژاپن جلوی ده هزار تماشاچی‌شان بیشتر بازی‌ها را می‌بردیم ولی تماشاچی‌های‌شان فقط تیم‌شان را تشویق می‌کردند، وقتی هم که می‌باختند باز هم به تیم احترام می‌گذاشتند و از سالن می‌رفتند. ولی حالا بچه‌های ما واقعا نگران آخر بازی هستند، فشار روانی روی بچه‌ها و کادر بسیار زیاد است و من درک‌شان می‌کنم. بچه‌ها دچار کم‌خوابی هستند، حتی شب راحت نمی‌خوابند چون نمی‌دانند برای بازی فردا چه اتفاقی قرار است بیفتد و آیا مردم دوباره ناراحت می‌شوند یا خوشحال. بچه‌های تیم هم انسانند و آن‌ها هم دوست دارند برنده‌ی میدان باشند و مردم کشورشان را شاد کنند ولی بعضی وقت‌ها واقعا سخت است. بخشی به آمادگی بالای تیم‌های حریف برمی‌گردد و بخشی هم به آن لحظه‌ی تیم برمی‌گردد. می‌دانم که اگر در زمان‌هایی که می‌بازیم با احترام حمایت و تشویق‌شان کنیم، می‌توانند در آینده دوباره به آن شرایط خوب برگردند و این روزها را پشت سر بگذارند ولی نمی‌توانم این جمله را بگویم چراکه ما الان در همه‌ی ورزش‌های‌مان نتیجه‌گرا شده‌ایم، در همه ابعاد، از نوجوانان تا جوانان و بزرگسالان همه انتظار قهرمانی یا رفتن بین ۴ تیم اول دنیا یا المپیک را دارند، همه‌ی این‌ها توقعات مردم است، ولی این‌طرف هم همان‌طور که گفتم یک سری کمبودها هست. ما بازی آخر را سه بر دو باختیم، در ست پنجم نتیجه پانزده - دوازده، سه پوئن فاصله است ولی آیا امکانات ما با هلند همین سه پوئن فاصله را دارد؟! فکر کنم آن‌ها از صد پوئن هم رده شده‌اند.

هنوز هم موافق مربی ایرانی برای تیم‌ملی بزرگسالان هستید؟

اگر از مربی ایرانی بخواهیم حمایت کنیم بهترینش همین آقای عطایی است. مربی زحمتکشی است و تجربه دارد و کار کرده است و نتایج خودش گویای تمام واقعیت‌ها و توانمندی هر مربی می‌تواند باشد. باید حمایت کنیم اگر هدف مجموعه‌ی والیبال بودن مربی ایرانی است باید از او حمایت کرد ولی اگر هدف مقطعی است خود مسئولان فدراسیون باید روی آن فکر کنند که هدف‌شان چیست ولی تغییرات مربی فکر می‌کنم آن ثبات را می‌گیرد و به نتایج دلخواه نخواهیم رسید. یک مربی ایرانی حداقل باید سه یا ۴ سال فرصت داشته باشد و برنامه بدهد که از کجا شروع می‌کند و به کجا می‌خواهد برسد. ژاپن که الان صدر جدول است چند سال بود که جزو رده‌های پایین جدول بود و در آسیا همیشه به ما می‌باخت و در جهانی هم همیشه پشت سر ما بود ولی به هر حال صبوری کردند و الان لذت بازی‌های خوب‌شان را از آن صبوری می‌گیرند. مربیان ایرانی الان پولی نمی‌گیرند و فکر نمی‌کنم آقای عطایی پولی دریافت کند و قرارداد خاصی داشته باشد. ولی مربی خارجی جدا از دستیارانش که نمی‌دانم بین یک میلیارد تا یک میلیارد و پانصد میلیون تومان پول می‌خواهد که باید این هزینه را آخر هر ماه پرداخت کنیم که باید ببینیم این به صلاح کشور است و آیا اصلا پولش هست یا نیست، این چیزهایی است که باید با آن منطقی برخورد کرد ولی به‌نظر می‌رسد که کمی صبورتر باشیم و فرصت دهیم تا حداقل دو سه سال کمک کنیم تا والیبال راه خودش را پیدا کند و به مسیر موفقیت برگردد.