باغ وحش کی‌یف زیر آتش جنگ
دو هفته پس از آغاز حمله روسیه به اوکراین فضای باغ وحش کی‌یف را استرس، افسردگی و مشکلات زایمان حیوانات فرا گرفته است.
بیان فردا | هورس، فیل آسیایی، آنقدر از صدای انفجار می‌ترسد که آرام‌بخش می‌خورد. زرافه‌ها آنقدر از صدای گلوله‌باران می‌ترسند که با سر می‌روند توی نرده‌ها. مایا، لمور مادر پس از زایمان یکی از ۲ توله خود را ول کرد و رفت. تونی، گوریل محبوب هم افسرده شده. باغ وحش کی‌یف خانه ۴هزار حیوان از ۲۰۰ گونه مختلف است. سال گذشته ۷۰۰هزار نفر بازدیدکننده داشته است. این باغ وحش بیش از نیم قرن است که فعالیت می‌کند و در سالهای اخیر سرمایه‌گذاری‌های بسیاری در زیرساخت‌هایش شده تا فضاهای کوچکتر زمان شوروی به فضاهای بزرگتر و بازتری تبدیل شوند. تا اینکه جنگ شروع شد. جنگ، به باغ وحش‌ها عنوان «تلفات جانبی» می‌دهد؛ قتل اجتناب‌ناپذیری غیرنظامیانی که در زمان جنگ رخ می‌دهد. حیوانات هم تلفات جانبی جنگ‌ها هستند.
فضای باغ وحش کی‌یف را استرس، افسردگی و مشکلات زایمان حیوانات فرا گرفته. این باغ وحش در نزدیکی یکی از پایگاه‌های نظامی مهم و در مسیر پایتخت اوکراین قرار گرفته. کارکنان این باغ وحش هر روز نشانه‌های استرس بیشتری را در حیوانات تجربه می‌کنند. این حیوانات از شنیدن صدای آژیر هوایی و انفجار در تمام روز به لرز و وحشت می‌افتند. شب‌ها هم صدای تیرباران آرامش را از آنها می‌گیرد. جمعیتی ۵۰ نفری از کارکنان باغ وحش کی‌یف از ترس جان خود و به دنبال پناهگاهی برای زندگی به همراه ۳۰ نفر از اعضای خانواده و حیوانات خانگی‌شان حالا در این باغ وحش زندگی می‌کنند تا بتوانند ۲۴ ساعته در کنار حیوانات باغ وحش باشند.
فیل‌ها و زرافه‌ها سرپناه ندارند
وقتی آژیر هوایی به صدا درمی‌آید، همه به پناهگاه‌های موقتی باغ وحش می‌روند؛ یکی در قفس پرنده‌ها و دیگری در آکواریوم نیمه‌ساخت. فیل‌ها و زرافه‌ها و دیگر حیوانات بزرگ را نمی‌توان به زیر زمین منتقل کرد. آنها در فضاهای بسته نگهداری می‌شوند. کریلو ترنتین، مدیر ۴۹ ساله باغ وحش کی‌یف است. او می‌گوید که هیچ جایی برای فرار یا قایم شدن وجود ندارد. به گفته ترنتین اگر حیوانات در خیابان‌های پر از تانک رها شوند شانس زنده ماندن آنها از انسان هم کمتر خواهد بود.
لهستان میزبان ببرها و شیرهای باغ وحش اوکراین
«فلدمن اکوپارک» باغ وحش شهر خارکیف است که در میانه درگیری با روس‌ها در صفحه فیس‌بوک خود از خسارات جانی و مالی خبر داد و اعلام کرد: «بعضی از حیوانات زخمی شده‌اند، بعضی کشته». اما میزان تلفات همچنان ادامه خواهد داشت. باغ وحش کی‌یف هم هر کاری بتواند انجام می‌دهد تا جلوی وقوع این کابوس را بگیرد. آنها می‌دانند که یکی از مراکز حمایتی در خارج از کی‌یف، ببرها و شیرها و دیگر حیوانات خود را به لهستان فرستاده. اما ترنتین می‌گوید که انتقال حیوانات بزرگ حتی هنگام صلح هم کار بسیار سختی است چه برسد به وقت جنگ. برای همین ترنتین از یک هفته قبل خود را برای تصرف احتمالی روسیه آماده کرده بود و انبار را از آذوقه و تجهیزات مورد نیاز پر کرده بود. این باغ وحش تا ۲ هفته دیگر هنوز ذخیره غذایی دارد. ترنتین برای این آمادگی از مدیر باغ وحشی در حیفای اسرائیل مشاوره گرفته بود. او مصالحی را انبار کرده که اگر قفسی هنگام حمله آسیب ببیند، به‌سرعت بازسازی شود.
ترنتین می‌گوید هورس با گوش‌های بزرگ و طبع حساسش نسبت به صداهای بلند بسیار حساس است. یکی از کارکنان باغ وحش هر شب به قفس این فیل ۱۷ ساله می‌رود و کنار او می‌خوابد تا هر وقت صدای بلندی آمد، او را آرام کند. هورس فعلا نمی‌تواند به قفس خود در فضای باز برود. هر وقت با استرس از خواب بیدار می‌شود به او سیب می‌دهند و باهاش گپ می‌زنند تا آرام شود. اشتهای هورس هنوز خوب است. ترنتین درباره همکارانش می‌گوید: «اگر موشک یا گلوله‌ای برخورد کند، آنها می‌دانند چطوری آرامش کنند.»
هورس نزدیک به ۱۰۰ کیلو در روز غذا می‌خورد. بعد از دو هفته که ذخیره‌ها تمام شود، مسئولان باغ وحش امیدوارند بتوانند مواد غذایی مورد نیاز را به طور مداوم از فروشندگان تامین کنند. اما وقتی شهر محاصره شود نقل و انتقال مواد خوراکی نیز متوقف می‌شود. بعضی از کارکنان که آن‌طرف رودخانه زندگی می‌کنند به خاطر بسته بودن جاده‌ها نمی‌توانند سر کار بروند. بعضی‌ها هم برای شرکت در جنگ ثبت‌نام کرده‌اند.
بزرگترین نگرانی باغ وحش کی‌یف، کمبود سالاد سبز است. آنها حالا در باغچه‌های باغ وحش کاهو می‌کارند تا زمان سرو برای حیوانات تازه باشند.بعد از حمله روسیه به اوکراین، باغ وحش کی‌یف به روی بازدیدکنندگان بسته شد. کافه‌ها و بستنی‌فروشی‌های آن تعطیل شدند. تمام نیمکت‌ها با شمایل حیوانات، خالی‌اند. چرخ و فلک رنگی این باغ وحش هم زیر آسمان خاکستری تنها نشسته و هر وقت پهپاد کوچکی رد می‌شود دسته‌ای از پرندگان در آسمان پخش می‌شوند.
ایوان روبچنکوی ۳۳ ساله از نگهبانان باغ وحش است که هنوز می‌تواند با دوچرخه به محل کارش بیاید. هم‌سن و سالهای روبچنکو برای عقب نگه داشتن روس‌ها عضو ارتش محلی شده‌اند. اما او زنده نگه داشتن حیوانات را مقاومت در برابر روس‌ها می‌داند. روبچنکو می‌گوید: «من مراقب زرافه‌ها، آهوها و اسب‌ها هستم. پس هیچ راهی برای من نیست که عضو گروه مقاومت محلی شوم چون این حیوانات خیلی راحت می‌میرند.» روبچنکو نگران اتفاقاتی است که از کنترلش خارج‌اند و واقعه‌ای تراژیک را رقم می‌زنند.
گوریل‌های باغ وحش کی‌یف دلتنگ آدم‌ها هستند
تونی، گوریل ۴۷ سالهای است که وقتی ترنتین و همکارش ولنتینا دیکونوا را می‌بیند با جایزه آمده‌اند، از خوشحالی جلو و عقب می‌رود. جایزه او خرما، موز و بطری کوکاکولایی است که با چای پر شده. دیکونورا ۵۰ ساله است و می‌گوید تونی نسبت به صدای انفجار حساس نیست اما دلش برای مردم و بازدیدکنندگان تنگ شده. ترنتین به روزنامه دیلی‌میل می‌گوید که برای تونی، خودمان ماست درست می‌کنیم. آنها تونی را ۲۰ سال پیش از آلمان گرفتند که بعدها به نماد باغ وحش و یکی از محبوب‌ترین شهروندان کی‌یف تبدیل شد. او دوست دارد هر روز آدم‌ها را ببیند. حالا برای جبران این دلتنگی روزی ۲ ساعت تلویزیون تماشا می‌کند. ترنتین برای انتقال تونی به همان باغ وحشی آلمانی که در آن به دنیا آمده صحبت کرده بود. اما سن تونی برای این سفر طولانی به خاطر شرایط جاده‌ها مناسب نیست. ترنتین می‌گوید که تونی «نماد این شهر است و قهرمانان فرار نمی‌کنند».
بایراکتار، لمور تازه به دنیا آمده‌ای است که مادرش پس از زایمان رهایش می‌کند. نام بایراکتار از پهپادهای ساخت ترکیه گرفته شده که اوکراینی‌ها برای مقابله با روس‌ها از آن استفاده می‌کنند. با اینکه جنگ باعث شده رفتار مادر بایراکتار به خاطر استرس تغییر کند اما به دنیا آمدنش کارکنان باغ وحش را ذوق‌زده کرده. آنها به شوخی می‌گویند اسمش را بایراکتار گذاشتیم چون تولدش در این ویرانگی اتفاق مثبتی بود.ترنتین خود حامی حقوق حیوانات و یکی از طرفداران مدل باغ وحش لندن است. او همواره تاکید می‌کند که حیوانات باید به جای نمایش داده شدن به مراکز رفاهی منتقل شوند و گونه‌های در حال انقراض دوباره به طبیعت خود برگردند.
انتهای پیام
دیدگاه تان را بنویسید