این میدان ۸۰ ساله در تهران از پهلوی تا امروز چگونه نامگذاری شد؟/ عکس

تاریخ تهران به دوره پهلوی که رسید دروازه‌های شهر را برداشتند و تهران از حصار ناصری خارج شد. در همان دوران بود که محدوده میدان امام حسین(ع) امروزی به پایتخت اضافه شد. کم‌کم رفت و آمد در این بخش از شهر زیاد شد و طولی نکشید که در ابتدای دهه ۲۰ خورشیدی، میدانی در این محدوده بنا شد.

طبق منابع تاریخی در دوره پهلوی اول، در نخستین نقشه‌ای که در سال۱۳۱۷ از تهران کشیده شد، هنوز نشانی از ساخت این میدان نیست، ولی گویا در میانه سال‌های ۱۳۱۹ تا ۱۳۲۳ که محمدرضا پهلوی( ولیعهد) با فوزیه ازدواج کرد، این میدان بنا شده بود، چون به اسم فوزیه نامگذاری شد، سپس در سال ۱۳۲۴ که فوزیه طلاق گرفت، میدان به نام شهناز تغییر نام داد. در آن زمان آبنمایی ۳طبقه در میانه میدان وجود داشت و دور تا دور این میدان تازه‌ساز، حوض، فواره و چمن بود، اما پس از ۱۰ سال ، ۴ مجسمه اسب نیز در میانه میدان قرار گرفت و به محلی برای بازی بچه‌ها و عکس گرفتن تهرانی‌ها تبدیل شد.

به گفته شهبازی در نقشه‌ای که در سال ۱۳۲۳ از تهران تهیه شده، میدان کاملاً مشهود است یعنی خیابان‌کشی‌ها شده و کارخانه‌ قدیمی نیز در آن دیده می‌شود. او می‌گوید: «دورانی که فوزیه در ایران حضور داشته، این میدان در محدوده شهری قرار داشته است. چون اگر خارج از شهر بود هرگز نام ملکه ایران را روی آنجا نمی‌گذاشتند. همچنین تا قبل از دهه ۳۰ در این محدوده تغییر و تحولی یا ساخت تاسیساتی صورت نگرفته، اما با ورود به این دهه در این میدان سینما و تأسیسات عمومی ساخته می‌شود و سینمای دیگری در دهه۴۰ به این فضا اضافه می‌شود.»

رفت و آمدها برای استفاده از سینما و تفریحات این میدان باعث شد تا بازار شهرستانی‌ها هم در این میدان دایر شود. در اواخر دهه ۴۰ که مسجد امام حسین(ع) در ضلع شمال غربی و بیمارستان جرجانی در ضلع شرقی ساخته شد، به یکباره تعدادمراجعه‌کنندگان به این تکه از شهر افزایش پیدا کرد. به همین خاطر فضای میدان برای‌ تردد وسایل نقلیه کافی نبود.

همین موضوع باعث شد مجسمه اسب‌ها از میدان برداشته و طرح ساخت زیرگذر در این میدان اجرا شود. این اسب‌ها آنقدر برای تهرانی‌ها به‌ویژه شرق‌نشینان تازگی داشت که تا مدت‌ها به این میدان، میدان چهاراسب می‌گفتند. چند سال بعد هم انقلاب اسلامی به پیروزی رسید و نام میدان، به «امام حسین(ع)» تغییر یافت. میدانی که تا ابتدای دهه ۹۰ شکل سابقش را حفظ کرده بود، اما در سال ۱۳۹۲ و در قالب طرح پیاده‌راه آیینی ـ مذهبی شهر تهران، تغییر کرد.