پلنگ‌کُشی به نام زنده‌گیری

بیان فردا | می توانست شبیه داستانی باشد از انیمیشن‌های دیزنی، با پایانی خوش. پلنگی سرگردان در شهر که پس از کش و قوس‌های فراوان بین آدم‌های دلسوز و خشن در نهایت زنده مانده و به دامان طبیعت بازمی‌گردد. اما ماجرای دیروز صبح قائمشهر نه کش و قوس فراوان داشت نه پایان خوش. بیشتر هم به میان‌پرده‌ کمدی دست چندم می‌مانست با مدیریت بحرانی ناکام.

صبح دیروز ویدئویی در خبرگزاری‌ها و کانال‌های رسمی از یک قلاده پلنگ سرگردان در خیابان‌های قائمشهر مازندران منتشر شد. پلنگی بالغ و تند و تیز که مردم شهر را سخت به وحشت انداخته بود و پای پلیس و آتش نشانی را به ماجرا باز کرد. در حالی بسیاری از مردم و فعالان محیط‌زیست که تصاویر منتشر شده از این پلنگ سرگردان را در شبکه‌های مجازی می‌دیدند و نگران سلامتی آن بودند که روابط عمومی محیط‌زیست مازندران خبر داد که «پلنگ سرگردان با استفاده از تفنگ بیهوشی در یکی از باغ‌های اطراف راه‌آهن قائمشهر زمین‌گیر شده و برای انجام آزمایش‌ها در حال انتقال به پناهگاه حیات وحش سمسکنده ساری است».

نفس راحت کشیده-نکشیده، خبر آمد که پلنگ تلف شده است. نگو که در دستگیری پلنگ سرگردان هم از روش برخورد با متخلفان استفاده و به سمت حیوان نگون‌بخت شلیک شده است. یعنی در واقع پیش از اقدام سازمان محیط‌زیست، برای زنده‌گیری این پلنگ، نیروی انتظامی وارد عمل شده و حیوان را زخمی به یگان حفاظت سازمان محیط‌زیست تحویل داده و یگان محترم هم براساس سلسله مراتب اداری، کار خودش را کرده و سوزنی آغشته به داروی بیهوشی هم به سمت حیوان نشانه رفته است.

هر چند مصطفی عرب، رئیس اداره حفاظت محیط‌زیست شهرستان قائمشهر گفت که به دلیل حمله‌ور شدن پلنگ به افراد نیروی انتظامی ۲ تیر مشقی هوایی از سوی نیروی انتظامی شلیک و منجر به فرار پلنگ به داخل باغ شد اما با اعلام خبر تلف شدن این پلنگ، مشاور رسانه‌ای یگان حفاظت سازمان محیط‌زیست خبر شلیک به سمت حیوان را تایید و اعلام کرد:‌ «با وجود اینکه پلنگ توسط مامورین یگان حفاظت سازمان محیط‌زیست زنده‌گیری شده بود، اما به واسطه آسیب‌هایی که قبل از زنده‌گیری برای جلوگیری از آسیب زدن پلنگ به مردم به این جانور وارد شده بود، تلف شد».

مجید غضنفری گفت: «پلنگ سرگردانی که در خیابان‌های قائمشهر رها شده بود به دلیل اصابت دو گلوله برای نجات جان مامور نیروی انتظامی تلف شد». وی افزود: «پلنگ پس از خروج از این خیابان وارد یک محوطه مسکونی شد که با ورود یکی از مأموران نیروی انتظامی به این محوطه برای پیدا کردن محل اختفای پلنگ، به این مأمور حمله کرد و در نهایت برای نجات جان مأمور نیروی انتظامی مورد اصابت شلیک گلوله قرار گرفت».

عملیات ناکام زنده‌گیری

زنده‌گیری حیات وحش سوای آنکه به صورت دردناکی از سوی قاچاقچیان حیوانات انجام می‌شود، جزو عملیات‌های ویژه سازمان‌های محیط‌زیستی است که بسته به نوع حیوان روش‌های مختلفی دارد که شامل به دام انداختن گروهی (که عموما در محیط‌های کم‌مساحت انجام می‌شود)، کمنداندازی (برای حیواناتی نظیر گورخر)، دارتینگ و تله‌گذاری با اسلحه بیهوشی (برای شیر و پلنگ) و... است.

این موضوع در ایران که بسیاری از گونه‌های حیوانات آن در معرض انقراض هستند از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. این در حالی است که به نظر می‌رسد؛ این مورد نیز همچون دیگر موارد مربوط به میراث طبیعی و جانوری از اهمیت خاصی برخوردار نبوده و نه تنها امکانات و تجهیزات لازم در اختیار متولیان آن وجود ندارد که آموزش‌های لازم نیز در این خصوص به مردم و دیگر نهادهای خدماتی چون نیروی انتظامی داده نشده است.در این میان سابقه خود سازمان محیط‌زیست هم به عنوان متولی اصلی این امر چندان در این خصوص درخشان نبوده است، به طوری که کمتر از سه سال گذشته هم شکل دیگری از این بی توجهی به از بین رفتن پنج گورخر انجامید. مهر ماه سال 97 پنج رأس گورخر ایرانی حین انتقال به زیستگاه تازه خود جان دادند. چندی پیشتر از آن نیز تصاویری دلخراش از مرگ یک قلاده پلنگ ایرانی در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد که نتیجه پروژه زنده‌گیری اداره کل حفاظت محیط‌زیست بود. این در حالی است که در مورد اخیر مرگ پلنگ در قائمشهر نیز گویا یگان حفاظت این سازمان دیرتر از آنچه انتظار می‌رفت، در صحنه حاضر شد.

پلنگ چگونه وارد قائم شهر شد؟

در حالی بسیاری از مرگ این پلنگ ابراز تاسف می‌کردند که گمانه‌زنی‌ها در خصوص خاستگاه این حیوان نیز بسیار مطرح بود.رئیس اداره حفاظت محیط‌زیست قائم شهر گفت: «جثه پلنگی که ۲ مامور انتظامی را زخمی کرد نشان می‌دهد این حیوان اهلی است».

عرب گفت: «هنوز اطلاعات مشخصی از اینکه این پلنگ چگونه و از کدام ناحیه و منطقه به یکی از خیابان‌های اصلی قائم شهر وارد شده یا اینکه تحت نگهداری شخصی بوده است، در دست نیست».

با اینکه او جثه حیوان را نشان خانگی بودن آن دانست، اما گفت: «جسارت و دوندگی آن عجیب و غریب بود که باید با انجام آزمایش‌ها مشخص شود این حیوان خانگی بوده یا از طریق جنگل وارد شهر شده است».

با این حال او در مصاحبه دیگری با ایسنا در پاسخ به اینکه گفته شده که این پلنگ مالک شخصی داشته است، خاطرنشان کرد: «قطعاً پلنگ حیوانی نیست که اهلی شود و حتی در سیرک‌ها هم کمتر مشاهده شده و گزینه خانگی بودن آن مردود به نظر می‌آید».

رئیس محیط‌زیست قائمشهر با بیان اینکه این پلنگ از نژاد ایرانی است، ادامه داد: «احتمال می‌رود که این پلنگ از جنگل‌های بالا دست آمده باشد، به طوری که در گذشته نیز در جنگل‌های بالادست و روستای ساروکلا از توابع شهرستان قائمشهر پلنگ دیده شده بود که دنبال طعمه خود می‌رفت».

پیشتر هم محیط‌زیست مازندران تاکید کرده بود که این پلنگ «کاملا وحشی» است و از ویلاهای اطراف فرار نکرده و شبانه به دنبال غذا از جنگل وارد شهر شده است.

مژگان جمشیدی، خبرنگار حوزه محیط‌زیست در این باره در توئیترش نوشت: « با گسترش زمین‌خواری، معدنکاوی، صنایع، ویلاسازی و شهرک‌سازی در مازندران و سراسر ایران، مگر جایی هم برای حیات‌وحش باقی مانده است؟

این پلنگ یا از قفس خانگی یک ویلادار قاچاقچی فرار کرده یا از فرط بی‌پناهی و تخریب اکوسیستم به شهر آمده است».

واکنش‌ها در شبکه‌های اجتماعی

اما مرگ این پلنگ نه تنها صدای فعالان حوزه محیط‌زیست را درآورد که بسیاری از کاربران فضای مجازی به خصوص توئیتر را نیز متاثر کرد.

مهدی حاجتی، نماینده سابق شورای شهر شیراز با انتشار تصویر فردی با لوح تقدیر در توئیترش اینطور نوشت: «سعدی‌ زاهدی از روستایی از توابع برازجان است که 10 سال پیش پلنگ به گله‌اش حمله کرده بود و با اینکه سلاح به همراه داشت دلش نیامده بود شلیک کند. اینجا به نمایندگی از دوستانی کمک کرده بودند، خسارت گله‌اش را جبران و با این لوح تقدیر از او قدردانی کردیم».

کاربر دیگری در توییتر با اشاره به سوءمدیریت در خصوص ماجرای تلف شدن پلنگ سرگردان نوشت: «در این ویدیو چی می‌بینیم؟ ۱- نیروهای آتش‌نشانی آموزش ندیده و مستاصل! ۲- نیروی انتظامی نابلد که باید نظم رو بر قرار کنه ولی رفته دنبال گرفتن پلنگ ۳- سازمان محیط‌زیستی که نیست! ۴- مردم آموزش ندیده ۵- صدای شلیک چند تیر».

کاربر دیگری نوشت: «صبح که گفتند با دارت بیهوشش کردن و حیوان زنده است و منتقل میشه خوشحال شدم. چون این کار پیچیده‌ای است و اینکه ما در حل مسائل به این حد از پیچیدگی دست پیدا کرده باشیم، خوشحال کننده است. خب این خوشحالی طبیعتا مثل خیلی از چیزهای دیگر عمرش کوتاه بود و معلوم شد مسأله حل نشده، پاک شده».

در این میان بسیاری معتقدند، ساکنان شهرهایی که در معرض حضور حیوانات وحشی قرار دارند، همچون شهرهای شمالی یا زاگرس‌نشین در خصوص نحوه صحیح محافظت از خود در برابر حیوانات آموزش ببینند و نهادهایی مثل نیروی انتظامی نیز ضمن ارتباط تنگاتنگ با محیط‌زیست روش‌های برخورد با این حیوانات را بدانند.

انتهای پیام