گاهی به اسم نخبه‌پروری، نخبه‌کشی می‌کنیم

بیان فردا | محمد مقیمی در آیین اختتامیه هفتمین جشنواره اندیشمندان و دانشمندان جوان که امروز در دانشگاه تهران در حال برگزاری است به فرایند نخبگی و نخبه‌پروری اشاره کرد و گفت: در این حوزه با مفاهیم مختلفی مواجه می شویم که باید از هم تفکیک شود. نخبه پروری، نخبه شناسی و نخبه داری از جمله این مفاهیم است. البته نتوانسته ایم زنجیره نخبه سالاری را تکمیل کنیم.

رییس دانشگاه تهران به آسیب شناسی شاخص های تعیین نخبه اشاره کرد و افزود: در این زمینه یک آسیب جدی داریم که عمدتا مبنای نخبه شناسی معطوف به مقاله محوری بوده است. البته ماده ۲ اساسنامه بنیاد ملی نخبگان نخبه را به شکل جامع تعریف کرده است، اما وقتی و به صورت دقیق شاخص ها را بررسی می کنیم، می بینیم بخش های اصلی در اساسنامه مغفول مانده و مقاله محوری بیشتر مطرح است.

مقیمی تاکید کرد: جشنواره اندیشمندان و دانشمندان جوان توانسته آسیب یادشده در شناسایی نخبگان را رفع کند، زیرا بیشتر معطوف به ایده های جدید و کسب و کارهای نو و ایده پردازی است.

وی با اشاره به اهمیت نخبه یابی گفت: باید در کشور نخبه ها را پیدا و معرفی می کنیم اما  برای نخبه پروری اقدام کمتری صورت می گیرد و در نخبه داری که اقدام بعدی است موفق نبودیم و نتوانسته ایم فرصت های شغلی برای آن‌ها فراهم کنیم. گاهی حتی به اسم نخبه پروری، نخبه کشی می کنیم.

به گفته رییس دانشگاه تهران «وقتی تمرکز روی شاخص های کمی مقاله قرار می دهیم خیلی از نخبه ها را از دایره نخبگی خارج می کنیم. وقتی نتوانیم نخبه داری کنیم، افراد را در بسیاری رویدادها و المپیادها شناسایی می کنیم و در دسترس کسانی قرار می دهیم که نسبت به منابع انسانی کشور ما طمع دارند، البته دانشمندان کشور ما هر جا باشند به بشریت خدمت می کنند ولی حل مسائل و مشکلات کشور خود ما توسط نخبگان در اولویت قرار دارد».

وی تاکید کرد: جشنواره اندیشمندان و دانشمندان جوان بر علوم پایه و تقدیر از دانشمندان فعال در این زمینه که توسط بنیاد جمیلی و با حمایت دانشگاه تهران برگزار شده است از چند جنبه قابل تقدیر و منحصر به فرد است. زیرا به طور خاص و تخصصی در علوم‌ پایه برگزار می شود. بنیاد های خیره و خیرین معمولاً اگر بخواهند کاری در دانشگاه‌ها و موسسات آموزش عالی بکنند، بیشتر کارهای زیربنایی و عمرانی باشد ولی این جشنواره در راستای مباحث محتوایی و فرهنگ سازی است.

مقیمی با بیان اینکه رشته های علوم پایه نقش کلیدی در توسعه دارند ولی به اندازه لازم و درخور شان آن‌ها به این رشته ها توجه نشده است، افزود: یکی از علت های این امر این است که رشته های علوم پایه که رشته های مادر هستند، معمولاً در زمینه اشتغال مستقیم دانش آموختگان با چالش های جدی روبرو هستند؛ به ویژه در کشور ما که باید تجهیزات آزمایشگاهی و تحقیقاتی برای توسعه اشتغال این رشته ها فراهم شود.