سیاست‌های رفاهی، مدیر درد آشنا می‌خواهد
محمد زاهدی اصل - پیشکسوت مددکاری اجتماعی
همان‌گونه که رسانه‌ها اطلاع‌رسانی کردند، نخستین جلسه شورای‌عالی رفاه و تامین اجتماعی در نخستین هفته اسفند‌ماه تشکیل و مطالب مهم و کلیدی در خصوص فقر مطلق و عدالت اجتماعی از لسان رئیس‌جمهور مطرح شد که حاکی از دغدغه ایشان است.
نکاتی چند دراین خصوص با امید به اقبال، ضروری به نظر می‌رسد:
۱ - شورای عالی مورد بحث در هفتمین ماه مسئولیت دولت سیزدهم تشکیل می‌شود که نشانه خوبی در راستای دغدغه‌های اصلی رئیس دولت نیست، صرف نظر از اینکه ترکیب شورا نیز مجموعه‌ای از اشخاص حقوقی هستند که به دلیل مسئولیت‌شان، عضو شورا هستند و متاسفانه حتی یک صاحب نظر مستقل از میان انبوهی از متخصصان این حوزه، در شورای مورد بحث عضویت ندارد. از زمان تصویب قانون ساختار نظام جامع تامین و رفاه اجتماعی در سال ۱۳۸۳ و تشکیل شورای مورد بحث، این ایراد اساسی مطرح بوده و به‌رغم تایید این نقیصه توسط وزرای وقت این مجموعه، برای رفع آن اقدامی صورت نگرفته است ضمن اینکه وزیر جوان و کم تجربه به عنوان دبیر شورا با عملکرد خود نشان داده است که توانایی حداقلی را برای اداره این حوزه وسیع نداشته و بعضا با برخی اظهارات (نظیر مفسد خواندن ۲۰۰۰ مدیر در این عرصه) موجب تعجب و تاسف صاحبنظران می‌شود.
۲ - آقای رئیس‌جمهور در جلسه مورد بحث، نظام جمهوری اسلامی ایران را پرچمدار برقراری عدالت اجتماعی معرفی کردند، قطعاً عدالت اجتماعی به‌عنوان یکی از شعارهای اصلی بنیانگذار جمهوری اسلامی و یکی از انگیزه‌های اصلی حضور پرشور مردم در صحنه‌های انقلاب بوده است، عدالتی که در همه عرصه‌های زندگی و تمامی بخش‌ها. زمینه رفاه و زندگی آبرومندانه را برای همه ایرانیان به عنوان حق مسلم آنها (طبق فصل سوم قانون اساسی) تامین می‌کند.
۳- شخص آقای رئیس‌جمهور به‌خوبی واقف هستند بعد از اصلاح قانون اساسی و از نیمه ۱۳۶۸، عواملی به‌تدریج بستر ساز شرایطی در جامعه شدندکه با گذشت ۳۲ سال از آن زمان، رئیس دولت اعلام می‌کنند که «وجود فقر در جامعه اسلامی به هیچ وجه زیبنده این نظام نیست در اینکه فقر اقتصادی و معیشتی حاکم بر اکثریت جامعه زیبنده نظام نیست، آن‌هم نظام حاکم بر کشور ثروتمندی که با نعمت‌های فراوان الهی در ردیف ۱۰ کشور ثروتمند جهان قرار دارد و به‌رغم فساد گسترده و غارت پنهان و آشکار سرمایه‌های ملی، هنوز هم اگر اراده‌ای برای نجات کشور از این فلاکت اقتصادی شکل بگیرد امیدواری برای اصلاح وجود دارد.
جناب آقای رئیس‌جمهور بهتر از هر کسی از زیرساخت‌های رانتی‌و فساد آفرین مطلع هستند چرا که سال‌های طولانی برمسند معاونت اول و ریاست قوه قضائیه تکیه داشتند که وظیفه ذاتی و اصلی آن قوه، نظارت توأم با اقتدار قضائی در پیشگیری و مجازات مفسدان اقتصادی بوده است و احتمالاً با تکیه بر این تجارب در تبلیغات انتخاب وعده مبارزه با رانت و فساد را در مسند ریاست قوه مجریه دادند.
۴ - جناب آقای رئیسی در سخنان خود در شورای مذکور فرمودند «همراه با اصلاح زیرساخت‌ها و شاخص‌ها که بلندمدت است، باید به شکلی کاملاً عزتمندانه به فقرا و نیازمندان رسیدگی کرد و برنامه‌های عاجل و فوری را برای رفع فقر مطلق داشت» بنده گمان می‌کنم که بیش از شش ماه برای آشنایی کامل دولت جدید با مسائل و مشکلات جامعه کافی بود، هرچند آقای رئیس‌جمهور در مسئولیت‌های پیشین به این امور آشنا بودند و بر همین اساس در دوره کوتاه مسئولیت خود در ریاست قوه قضائیه، برنامه‌های مبارزه با فساد را کلید زدند که جای تقدیر دارد.
باتوجه به فرمایش ایشان، باید برنامه‌های فوری برای رهایی از فقر مطلق رو‌به فزونی را آغاز کرد آن هم برنامه‌ای که بتواند به قول ایشان از شأن و منزلت فقرا به‌صورت عزتمندانه حراست کند. به‌عنوان یک معلم در این عرصه، دردمندانه عرض می‌کنم که حمایت عزتمندانه از فقرا، بسته‌های حمایتی و افزودن بر میزان نقدی یارانه‌ها نیست، انسانی‌ترین روش، فراهم ساختن بسترهای اشتغال و ایجاد فرصت‌های برابر برای فرزندان این سرزمین است.
۵ - جناب آقای رئیس‌جمهور در سخنان خود فرمودند «محور عمل این دولت، اجرای عدالت است و هیچ تصمیم و اقدامی نباید باعث ایجاد و تشدید فشار اقتصادی به آحاد کم برخوردار جامعه شود و یکی از ضروری‌ترین اقدامات در مسیر رسیدگی به فقرا، به‌روز رسانی سامانه اطلاعاتی رفاه و تامین اجتماعی است».
متاسفانه و همواره یکی از مشکلات دولتمردان، این بوده است که به‌گونه‌ای رفتار می‌کنند که گویا با دردهای جامعه آشنا نیستند و فشارهای اقتصادی بر شانه‌های نحیف بخش قابل توجهی از مردم را درک نمی‌کنند که یکی از آفت‌های ایجاد فاصله بین دولت و ملت همین موضوع است. بخش قابل توجهی از آمار و اطلاعات رسمی اعلام شده نشان‌دهنده پیشروی خطرناک مشکل فقر و نابرابری در جامعه (که منشاء بسیاری از آسیب‌های اجتماعی است) است، دهک‌ها معنای خود را از دست داده‌اند و به سرعت قشر متوسط جامعه رنگ می‌بازد و قشر فقیر رو به فزونی است و در مقابل عده قلیلی از مسیر قاچاق، رانت، دلالی و احتکار، روز به روز فربه‌تر و در عین حال جری‌تر از قبل به ثروت اندوزی سیری ناپذیر، زندگی اشرافی و سرمایه‌گذاری در سایر کشورها ادامه می‌دهند مردم نمی‌پذیرند که این جمعیت خونخوار، افراد ناشناخته و دور از دسترس بوده و تشکیلات قدرتمند اطلاعاتی و امنیتی کشور قادر به شناسایی آنها نیست.
۶ - ایشان فرمودند: «یکی از اقدامات برای اصلاحات ساختاری جهت رفع فقر و ارتقای وضعیت رفاهی مردم در دولت مردمی، ارتقای نقش و سهم مردم در بهره‌گیری از ظرفیت‌های مردم در برنامه‌ریزی‌ها و استفاده از ظرفیت‌های نهادهای مردمی همچنان خیریه‌ها، بسیج و امثال آن است» دراینکه باید به سازمان‌های مردم نهاد اهمیت داد و بستر مشارکت حداکثری مردم را در امور اجتماعی و در توانمندسازی فقرا فراهم کرد تردیدی نیست ولی متاسفانه و بعضا از کلمه مقدس «خیریه» و «خیرین» آن چنان استفاده‌های نامشروع شده و می‌شود که موجب حیرت است. اوایل هفته قبل در یکی از جراید کشور گزارشی از برخی خیرنماها مطرح شده بود که قلب هر انسان با شرفی را به درد می‌آورد گزارشی شفاف همراه با اسامی و عناوین مختلف که در پوشش خیرین از رانت‌های حداکثری، وام‌های کلان، زمین‌های دولتی و انواع تسهیلات و غالباً بدون مبنای قانونی و شرعی استفاده کرده‌اند!؟ این قبیل فعالیت‌ها توسط افرادی ظاهرا خیرخواه و یا همسران، فرزندان و بستگان آنها مدیریت می‌شود که موجب حیرت توأم با تاسف دلسوختگان کشور است و ریشه اصلی این قبیل رانت‌های کثیف، در عدم نظارت کار آمد سازمان‌های مجوز دهنده و نهادهای نظارتی است.
۷ - همان‌گونه که رئیس‌جمهور در جلسه مذکور اعلام کردند «رفع فقر مطلق، از آن دست اقداماتی است که حتی نباید از امروز به فردا موکول شود امروز توان دولت در کنار نهادهای انقلابی و امدادی قرار گرفته و ظرفیت آن یکپارچه شده است از این فرصت باید به نحو احسن استفاده کرد و هرچه سریعتر برای رفع فقر مطلق و اصلاح ساختارهای به وجود آورنده فقر و بی‌عدالتی استفاده کرد» جناب آقای رئیسی! اینک که حکومت یک دست شده است، مجلس انقلاب و قوه قضائیه و تمام نهادهای حکومتی در کنار دولت قرار گرفته‌اند، دیگر ادامه وضع موجود و افزایش روز افزون تورم و تعداد فقرا آن هم از جنس مطلق، قابل قبول نیست برای عملی شدن فرمایشات جنابعالی شرایط مهیا است، تا فرصت از دست نرفته، یا علی مدد! مطمئن باشید در این حرکت عدالتخواهانه، ملت مظلوم پشتیبان شماست.
دیدگاه تان را بنویسید