اظهارنظر پوتین درباره تنش ارمنستان و آذربایجان

بیان فردا | رئیس‌جمهور روسیه گفت مقامات ارمنستان تقریباً از هر لحاظ (در عمل) تعلق منطقه قره‌باغ کوهستانی به جمهوری آذربایجان را به رسمیت شناخته‌اند.

«ولادیمیر پوتین» رئیس‌جمهور روسیه در سخنرانی امروز خود در مجمع اقتصادی شرق در «ولادی‌وستوک» به تحولات اخیر در منطقه قره‌باغ کوهستانی و تنش‌های بین جمهوری آذربایجان و ارمنستان پرداخت و گفت مقامات ارمنستان تقریباً از هر لحاظ (در عمل) تعلق منطقه قره‌باغ کوهستانی به جمهوری آذربایجان را به رسمیت شناخته‌اند. 

به گزارش خبرگزاری «تاس» روسیه، پوتین گفت: این تنها به نتایج درگیری اخیر مربوط نمی‌شود، به این واقعیت هم مربوط است که رهبری ارمنستان اساساً حاکمیت (جمهوری) آذربایجان بر قره‌باغ را به رسمیت شناخته است. وی افزود: الهام علی‌اف رئیس‌جمهور (جمهوری) آذربایجان اکنون مستقیما می‌گوید مسئله وضعیت قره‌باغ دیگر موضوعیت ندارد و حل شده است. رهبری ارمنستان علناً این را اعلام کرده... و این اتفاق افتاده. تصمیم ما نیست، تصمیم رهبری کنونی ارمنستان است.

پوتین در ادامه سخنانش توضیح داد موضع جمهوری آذربایجان در قبال نقش روسیه در منطقه اکنون چگونه است. وی گفت: اگر این چنین است، (آذربایجانی‌ها) به ما می‌گویند «حالا شما باید همه مسائل را با ما به صورت دوجانبه حل کنید؛ اگر می‌خواهید که کاری درباره قره‌باغ انجام دهید». خُب، چی می‌توانیم بگوییم؟ چیزی برای گفتن وجود ندارد. اگر خود ارمنستان قره ‌باغ را به عنوان جزئی از (جمهوری) آذربایجان به رسمیت شناخته، ما چه بگوییم؟

او در ادامه گفت چنین وضعیتی سوالاتی را درباره مولفه بشردوستانه و ماموریت نیروهای حافظ صلح روسیه برای ماندن در منطقه ایجاد می‌کند و تصریح کرد: این ماموریت همچنان معتبر است و مسائل بشردوستانه جلوگیری از نوعی پاکسازی قومی در آنجا قطعاً از بین نرفته، کاملاً با آن موافقم. امیدوارم مقامات (جمهوری) آذربایجان همانطور که به ما گفته‌اند و می‌گویند به هیچ نوع پاکسازی قومی مایل نباشد. و برعکس علاقه‌مند باشند این روند به آرامی انجام شود. 

پوتین تصریح کرد مسکو طرح خود برای حل‌وفصل مناقشه را ارائه کرده است. او در ادامه یادآوری کرد که ارمنستان هفت منطقه را در کنترل داشت که بعد از درگیری معروف دو جمهوری ارمنستان و آذربایجان، ارمنستان تحت کنترل خود درآورد. 

وی افزود: ما پیشنهاد میانجیگری توافقی را با (جمهوری) آذربایجان دادیم به این شکل که دو منطقه--کلبجر و لاچین--در واقع در قلمروی قدرت ارمنستان باقی بماند. و کل قره‌باغ. اما رهبری ارمنستان با وجود یک دهه تلاش ما--۱۰ تا ۱۵ سال-- برای متقاعد کردن مسؤولان این کشور  با آن موافقت نکرد.

پوتین توضیح داد: «گزینه‌های مختلف مورد بحث قرار گرفت، اما در پایان همه چیز منجر به این شد». وی گفت‌وگوهایش با مقامات ارمنستان را اینطور توصیف کرد: در پاسخ به پرسش ما که «می‌خواهید چه کار کنید؟» به ما گفتند «می‌جنگیم». بسیار خُب. در نهایت، همه چیز به وضعیتی که امروز ایجاد شده، ختم شد. 

او در پاسخ به این ادعا که روسیه و سازمان پیمان امنیت جمعی نتوانسته به ایروان در حالی که فاجعه انسانی در قره‌باغ در حال رخ دادن است، کمک کند، گفت: اگر ارمنستان قره‌باغ را بخشی از (جمهوری) آذربایجان شناخته. همین است. چه چیزی برای گفت‌وگو وجود دارد؟ کل مسئله همین است. وضعیت قره‌باغ را خود ارمنستان تعیین کرده است. 

قره‌باغ در سطح جهانی به عنوان بخشی از جمهوری آذربایجان شناخته می‌شود اما از زمان جنگی که مصادف با فروپاشی اتحاد شوروی در دهه ۸۰ و ۹۰ میلادی شد، به دست جمعیت ۱۲۰ هزار نفری قوم ارمنی کنترل می‌شود. جمهوری آذربایجان بخش‌های بزرگی از منطقه قره‌باغ کوهستانی را در جنگ ۲۰۲۰ پس گرفت و قره‌باغ را تقریباً به طور کامل محاصره کرد. از دسامبر ۲۰۲۲--در نُه ماه گذشته-- غیرنظامیان جمهوری آذربایجان شروع به مسدود کردن آخرین راه ارتباطی قره‌باغ به ارمنستان کردند که باعث کمبود شدید مواد غذایی، سوخت و دارو شده است.  

باکو، ایروان را در ماه‌های گذشته متهم کرده که از کریدور لاچین برای قاچاق تسلیحات استفاده می‌کند و پیشنهاد بازگشایی همزمان جاده‌ها را رد کرده است. 

با بالا گرفتن تنش‌ها بین این دو جمهوری همسایه در روزهای اخیر، دولت ارمنستان از روسیه انتقاد کرده و همچنین گفته جمهوری آذربایجان نیروهای خود را اطراف منطقه قره‌باغ کوهستانی متمرکز کرده است. باکو این اتهام را رد کرده و ارمنستان را به اقدامات مشابه متهم کرده است.