اینکه رئیسی معتقد بود نباید مذاکرات را به سفره مردم گره زد، اشتباه بود

بیان فردا | صحبت از گفتگو با آمریکایی‌ها و توافق بر سر آزادسازی زندانی‌ها از زبان وزیر خارجه، گویای یک توافق قابل دسترس است. امیرعبداللهیان در آخرین صحبت خود درباره توافق گفته است که به سمت گفتگوهای هسته‌ای حرکت می‌کنند و عمانی‌ها نیز ابتکارات جدیدی برای این گفتگو‌ها به میدان آورده‌اند. اگرچه از سوی هیچکس از طرفین، خبری درباره جزئیات این ابتکار وجود ندارد.

حسن بهشتی‌پور، استاد روابط بین‌الملل، درباره توافق با آمریکا در کلام مسئولین رئیسی گفت: من بیش از اینکه این موضوع را مربوط به حاکمیت ببینم، این موضوع را مربوط به دولت می‌بینم. رئیسی معتقد بود که نباید روند مذاکرات را به سفره مردم گره بزنیم؛ این برداشت اشتباه بود. بحث این است که بازار و اقتصاد به طور طبیعی نسبت به مذاکراتی که در جریان بود واکنش نشان می‌داد و اگر موفقیتی در مذاکرات بود واکنش مثبت داشت و اگر بن بستی وجود داشت واکنش‌ها منفی بود. این جا دست پنهانی وجود ندارد و در تمام کشور‌های اقتصاد واکنش طبیعی نسبت به سیاست خارجی دارد. دولت رئیسی به تدریج به این نتیجه رسید که اگر اخبار مثبتی از گفتگو و مذاکرات منتشر شود تاثیرات مثبتی بر بازار دارد. در این چارچوب به نظر می‌رسید که به آرامی بخشی از دولت، به خصوص در وزارت خارجه سعی کردند اخبار مثبت را منتشر کنند. به طوریکه عضویت ایران در شانگهای را قبل از اینکه نهایی شود تبلیغ کردند، همچنین عضویت ایران در بریکس که بسیار برای آن تبلیغ شد اما بدون برداشتن تحریم‌ها، این عضویت‌ها تاثیر مثبت آنچنانی در اقتصاد ندارد. بنابراین اخبار مربوط به مذاکرات و استفاده از عناوین مربوط به مذاکره نوعی خبردرمانی برای ایجاد روحیه در مردم است.

او افزود: اگر بخواهیم واقع بینانه تحلیل کنیم، یا مذاکرات مخفی در جریان است که به دلایلی منتشر نمی‌شود و به تجربه دیده‌اند که وقتی موضوعی رسانه‌ای می‌شود، فضاسازی رسانه‌ای باعث ایجاد بن بست در گفتگو می‌شود. بنابراین به صورت محرمانه مذاکراتی را پیش می‌برند. یک بحث دیگر مربوط به این است که طرف آمریکایی‌ هم خیلی مشتاق به ارائه اخبار مذاکرات نیست. بخشی از آمریکا هم که اخبار را نشر می‌داد، سطح آن را کاهش داده است. ما اطلاعی نداریم که الان دقیقا در چه مرحله ای از مذاکرات هستیم.

وی در ادامه در رابطه با من صحبت امیرعبداللهیان مبنی بر ابتکار عمان برای مذاکرات اشاره کرد: به عنوان یک تحلیلگر که به اطلاعات محرمانه دسترسی ندارم، اینگونه برداشت می‌کنم که امیرعبداللهیان از موفقیت در مذاکرات صحبت می‌کند. این موفقیت در هر زمان که انجام می‌شد تحول مثبتی بود، بنابراین نشان دهنده‌ی یک پیشرفت است اما خبر نداریم که در مقابل این پیشرفت چه امتیازاتی داده‌ایم. اگرچه نباید فضاسازی منفی نسبت به توافق کرد. آنچه مهم و مبهم است، ابتکار عمان است. هیچکس درباره ابتکار عمانی‌ها صحبتی نکرده و اطلاعاتی در دسترس نیست. نقش عمان در این مدت کمک کردن به تبادل زندانی‌ها و آزادشدن دارایی‌های ایران بوده است. مسئله اینجاست که ابتکار عمان می‌تواند منجر به گفتگوهایی مانند برجام با واسطه‌گری اتحادیه اروپا انجام شود؟ باید چارچوب این ابتکار مشخص شود.

بهشتی‌پور درباره گام بعدی مذاکرات گفت: قرار است 20 شهریور، اجلاس شورای حکام برگزار شود، موضوع این جلسه نیز 2 سوال از ایران دارد. ایران اگر موضوع این 2 سوال را حل کند، گام مثبت دیگری نیز به دست می آید. طرف غربی از این 2 سوال اهرم فشار بر علیه ایران راه انداخته اند. اگر موفق شویم با طرف آژانس به توافق برسم  و این دو سوال هم پایان یافته تلقی شود، فکر می کنم یک گام مثبت دیگری برداشته شده است. بنابراین به عنوان یک پژوهشگر به این موضوع تاکید می‌کنم که مشکل با آژانس باید هر چه زودتر حل شود تا بهانه از دست غربی‌ها گرفته شود.

منبع: انتخاب