شکسته شدن سد حقابه ایران از هیرمند

بیان فردا | افغانستان در سال‌های اخیر به بهانه‌های واهی از اجرای قرارداد دوجانبه با ایران موسوم به معاهده ۱۹۷۳ بر سر رود هیرمند استنکاف کرده است و به خصوص دولت غربگرای سابق افغانستان که در نهایت و در مواجهه با حمله طالبان فرار را بر قرار ترجیح داد تلاش می‌کرد از زیر اجرای تعهدات شانه خالی کند.

با تغییر دولت در افغانستان و روی کار آمدن هیات حاکمه جدید در این کشور مذاکرات و رایزنی‌ها برای اجرای معاهده ادامه یافت و مقامات طالبان اگرچه بر تعهد قانونی خود تاکید داشته اند اما در هنگامه عمل به بهانه نبودن آب از باز کردن خروجی‌های سد کمال‌خان به سمت ایران اجتناب کرده اند بهانه‌ای که البته ایران آن را نپذیرفته و علاوه بر آن تصاویر ماهواره‌ای نیز ادعای طالبان مبنی بر نبودن آب در سد کمال‌خان را رد می‌کند. ایران و طالبان در ماه‌های اخیر سعی کرده‌اند از مجرای دیپلماتیک برای حل اختلاف اقدام کنند و البته در دسترس‌ترین مسیر برای رفع اختلاف مراجعه به متن سند معاهده ایران و افغانستان است که در یکی از بندها به صراحت مسیر حل اختلاف کنونی ایران و طالبان بر سر میزان آب سد کمال خان مشخص شده است . در این بند می‌خوانیم: در صورت تقاضای کمیسار ایرانی کمیسار افغان با وی همکاری خواهد نمود تا جریان آب را در دستگاه دهراود مشاهده و اندازه‌گیری‌نماید.

ایران از بدو ادعای طرف افغان یعنی ۱۰ ماه قبل خواهان اعزام تیمی به افغانستان برای اندازه‌گیری میزان آب سد کجکی شده بود اما طرف افغان در ابتدا به بهانه امنیتی بودن تاسیسات با درخواست موافقت نکرد تا اینکه در نهایت با توجه به صراحت معاهده تن به پذیرفتن تیم فنی ایران داد، احتمالا با ادامه رایزنی‌ها در ۱۰ روز آینده می‌توان شاهد اعزام هیات فنی ایران به افغانستان بود تا گام مهمی در جهت احقاق حقوق آبی مردم سیستان و بلوچستان برداشته شود.

مخالفت دولت قبلی افغانستان با ارائه حقابه ایران در حالی بوده است که حتی اگر هیچ قرارداد و معاهده‌ای بین ایران و افغانستان جاری نبود طرف افغان می‌بایست به دلیل حضور بیش از ۶میلیون افغان در ایران نسبت به فشاری که اتباع این کشور در ایران به منابع آب، برق، گاز و... وارد می‌کنند احساس مسئولیت می‌کرد به علاوه اینکه سیاست تمامیت خواهانه در دولت سابق افغانستان باعث بروز فجایع زیست محیطی در جنوب افغانستان و شرق ایران شده است و حالا می‌توان امیدوار بود با تمکین مقامات طالبان به تعهدات حقوقی این کشور بن بست حقابه ایران از هیرمند شکسته شود. 

منبع: همشهری آنلاین