پوتین در دیدار با رئیسی از او چه درخواستی داشت؟

بیان فردا | ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه از کشورهای حوزه خلیج فارس در اوایل هفته جاری بازدید کرد با این وجود ایالات متحده کماکان در موقعیت ایجاد صلح در خاورمیانه قرار دارد. بزرگترین مانع در برابر این فرصت رفتار اسرائیل در قبال مردم فلسطین است و  باید به صراحت با این رفتار مخالفت کرد.

پوتین مدت کوتاهی پس از سفر به امارات و عربستان سعودی، میزبان "ابراهیم رئیسی" رئیس جمهور ایران در مسکو بود. گفته می شود در آنجا پوتین از همتای ایرانی خود خواسته است که در را به روی تلاش‌ها برای دستیابی به توافق در مورد غزه نبندد. رئیسی با درخواست پوتین موافقت کرد و این یک تحول مهم بود. با این وجود، بنابر گزارش ها زمانی که پوتین از رئیسی خواسته بود حمایت ایران از گروه های نیابتی در منطقه کاهش یابد پاسخ رئیسی آن بود که عمل به این درخواست به اقدامات اسرائیل به ویژه در مورد لبنان بستگی دارد. به عبارت دیگر رئیسی فعالیت شبکه بازیگران غیر دولتی از انصارالله در یمن تا نیروهای حشد الشعبی در عراق را به اقدامات اسرائیل در قبال حزب ‌الله مرتبط دانست.

در همین حال، پوتین از رئیسی برای آشتی بیشتر بین عربستان سعودی و ایران حمایت کرد.  روسیه در تلاش برای جایگزین شدن در نقش چین در حمایت از توافق ریاض و تهران نیست با این حال پکن در حال حاضر مسائل اقتصادی را در اولویت خود قرار داده است.

به نظر می ‌رسد رئیس ‌جمهور روسیه قصد دارد ائتلافی سیاسی متشکل از مسکو، تهران و ریاض ایجاد کند و آن دو کشور را به شرکای یکدیگر تبدیل کند و باعث کاهش تنش‌های فیمابین بین آن دو کشور شود. در نقشه پوتین از این طریق است که ریاض از امریکا بیش از پیش فاصله خواهد گرفت. با این وجود، خواسته پوتین ممکن است لزوما با اولویت های ریاض همسو نباشد.

نقش روسیه در غزه چگونه است؟ واقعیت آن است که مواضع مسکو در قبال اسراییل و حماس ناخوشایند است و معضلی را برای مسکو ایجاد می کند تحولی جدید و غیر متعارف در نقش این کشور در خاورمیانه که می تواند گزینه‌های پیش روی مسکو را محدود کند.

روسیه قادر نیست طرحی اساسی برای گذار از وضعیت فعلی غزه به مرحله ای جدید ارائه دهد. می تواند به خاورمیانه بازگردد اما نه لزوما از طریق مسئله فلسطین بلکه در چارچوب مسائل مرتبط با ایران، اعراب و اسرائیل.

به نظر می رسد تصمیم گیرندگان در روسیه بر این باورند که آینده فلسطین می تواند در دستان حماس باشد و این موضوع مشروط به تصمیمات و سرنوشت شاخه نظامی آن گروه است. اگر "محمود عباس" رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین به دلیل وخامت وضعیت سلامتی اش از قدرت کناره گیری کند کرانه باختری ممکن است تحت کنترل حماس قرار گیرد. ارزیابی روسیه مبتنی بر این فرض است که سازمان فتح به میزان قابل توجهی تضعیف شده و این امر نیاز به بررسی جدی در مورد آینده فلسطین بدون وجود محمود عباس را ضروری ساخته است.

در همین حال، دولت بایدن به انتقاد علنی علیه رفتار اسرائیل در داخل اراضی اشغالی فلسطین اما با حداقل اقدامات ادامه می دهد. در واقع، امریکا به گونه ای رفتار می کند که گویی دستان اش بسته است. علیرغم تلاش ‌های چهره‌ های کلیدی در دولت بایدن برای اعمال فشار سیاسی جریان مستمر حمایت نظامی از اسرائیل باعث شده تا اسرائیل بیش از پیش به مخالفت با واشنگتن مبادرت ورزد امری که امریکا را تضعیف می کند همان گونه که مصداق آن خودداری امریکا از صدور مجوز برای رسیدگی به موضوع غزه توسط شورای امنیت سازمان ملل متحد بود. ایالات متحده در صورتی که به سرعت اقدامی انجام ندهد و با قاطعیت و شجاعت اشاره نکند که ضرب الاجل ها و مرزهای اخلاقی برای عملیات اسرائیل در غزه را تعیین می کند ابتکار عمل را از دست خواهد داد.

ملایمت غرب در قبال نقض قوانین بین الملل، نقض قوانین جنگ و نقض وظایف حفاظت از غیر نظامیان در یک جنگ بی پایان توسط اسرائیل لغزشی جدی در زمینه تضمین امنیت و صلح بین المللی محسوب می شود و سبب تضعیف موقعیت اخلاقی دولت بایدن شده و هرگونه ابتکار عملی را از آن سلب می کند.

جنگ غزه همه هنجارها را تغییر داده است و بر ضرورت ایجاد رابطه ای همراه با بلوغ  تاکید می ورزد رابطه ای که بر اساس ماجراجویی های بی پروا و هوس های اسرائیل بنا نشده باشد.