خواب تازه شهرداری برای تئاتر شهر

بیان فردا | سوختن جداره‌های بیرونی ساختمان، حضور کارتن‌خواب و این اواخر هم قمه‌کشی در پارک دانشجو بهانه‌هایی برای جداسازی بزرگترین مجموعه نمایش تئاتر ایران از فضای عمومی است. مدیران شهری و فرهنگی مدتی است با اشاره به ناامنی و آسیب‌های اجتماعی در محدوده منطقه یازده تهران می‌خواهند، ساختمانی که علی سردار افخمی، معمار مشهور ایرانی ساخته، را حصر کنند.

ایده حصار و حریم البته پارسال هم مطرح شد اما راه به جایی نبرد، ایده‌هایی که امسال همزمان با بازدید میدانی دو عضو شورای شهر تهران از ساختمان تئاتر شهر و نامه وزیر ارشاد به علیرضا زاکانی، شهردار تهران جدی‌تر شد. با این حال هنوز مشخص نیست که مدیران تازه به ارشاد آمده، چه برنامه‌ای برای ساختمان تئاتر شهر دارند و ایده مشخص آن‌ها برای حفظ ساختمان از گزند آسیب، حصار است یا ایجاد حریم. علیرضا نادعلی، سخنگوی شورای شهر تهران می‌گوید در هفته گذشته جلسه دیگری برای تصمیم‌گیری برگزار شده است.

ایده محصورسازی تئاتر شهر جدید نبود، هنرمندان مدافع حصر تئاتر شهر گمان می‌کردند که این ایده دست کم تا پایان قرن چهاردهم شمسی اجرایی می‌شود. قاطعیت و جدیت در ایجاد حصار و حریم در گفته‌های مسئولان هم به چشم می‌آمد. مدتی پیش، کاظم نظری، مدیرکل هنرهای نمایشی وزارت فرهنگ ارشاد تعیین حریم تئاتر شهر را اولین گام در حوزه مدیریت اداره کل هنرهای نمایشی دانسته و به رسانه‌ها گفته بود: تاریخ اجرای این مهم تا پایان سال اعلام می‌شود. به دلیل اهمیت مساله تعیین حریم تئاتر شهر و ایجاد بستری امن برای هنرمندان جهت اجرای آثار نمایشی و همچنین مخاطبانی که به‌عنوان اصلی‌ترین موتور محرک حیات تئاتر در محیط‌های هنری مانند تئاتر شهر حضور پیدا می‌کنند؛ نخستین اقدامی که در همراهی با معاون امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برای رسیدن به یک نتیجه قطعی آن را به‌عنوان اولین گام در حوزه مدیریت اداره‌کل هنرهای نمایشی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مدنظر قرار دادیم به مقوله تعیین حریم تئاترشهر باز می‌گشت.

نظری همچنین گفته بود که چه از طرف معاونت هنری و چه از طرف اداره کل هنرهای نمایشی و چه از طرف تئاتر شهر همه به دنبال اجرا و نهایی شدن این حریم به بهترین شکل ممکن هستند: به محض برگزاری اولین جلسه‌ کارگروه تخصصی با همکاران‌مان در شورای شهر که تا پیش از پایان سال ۱۴۰۰ خواهد بود، تاریخ نهایی آغاز و انجام تعیین حریم تئاتر شهر را مشخص و اعلام می‌کنیم. همچنین غیر از خود ساختمان و بنای تئاتر شهر که نشانه تئاتر ایران است، باید در محوطه این مجموعه نیز بتوانیم شاهد اجرای برنامه‌های فرهنگی و نمایشی باشیم تا طرح گذر فرهنگ و هنر تئاتر از بنیاد رودکی تا تئاتر شهر را به شکل عینی و ملموس محقق کنیم.

نامه‌نگاری وزیر ارشاد و شهردار تهران درباره تئاتر شهر

پیش از صحبت‌های نظری، وزیر ارشاد هم درباره حریم تئاتر شهر به شهردار تهران نامه‌ای نوشته بود. محمدمهدی اسماعیلی به خبرگزاری ایلنا گفته بود که بعد از ناامنی‌های در محوطه تئاتر شهر و نگرانی تئاترها به دستیارش، محمود شالویی، ماموریت ویژه برای پیگیری موضوع داده است. او همچنین گفته بود که با شهردار تهران مکاتبه کرده و به صورت جدی موضوع تعیین حریم را پیگیری می‌کند تا فضای مجموعه تئاتر شهر متناسب با علایق فعالان حوزه فرهنگی به شکل مطلوبی تبدیل شود.
اما اینکه چه نوع حریمی در انتظار تئاتر شهر است، هنوز مشخص نیست.

مدتی پیش ابراهیم گله‌دار زاده به خبرگزاری مهر گفته بود که حریم تئاتر شهر طراحی شده و به شورای شهر تهران در دوره پنجم ارسال و ده بهمن امسال به شورای ششمی‌ها باز ارسال شده است. طرحی که در آن قرار است امکان دستفروشی سخت و محدود شود و دسترسی هنرمندان و شهروندان به تئاتر شهر تسهیل و ساختمان تئاتر شهر از لحاظ بصری محدود نشود.

طرح تئاتری‌ها رد شد

علیرضا نادعلی، سخنگوی شورای شهر، یکی از کسانی بود که مدتی پیش از ساختمان تئاتر شهر تهران بازدید کرده بود و پیگیر طرح برای ساختمان تئاتر شهر بود. او درباره آخرین تصمیمات اتخاذ شده درباره تئاتر شهر توضیحاتی تازه می‌دهد و می‌گوید: وقتی که طرح ارسال شد ما درگیر بودجه بودیم، قرار ما هم در برنامه بودجه سال ۱۴۰۱ این شد که موضوع به دلیل جنس بنا و رخدادی که در آن اتفاق می‌افتد، به این دلیل که فاخر است و نیاز به ریزه‌کاری دارد، به سازمان زیباسازی به جای شهرداری منطقه سپرده شود.

نادعلی با اشاره به اینکه بعد از جلسات بودجه، طرح ارسال شده از سوی تئاتری‌ها هم در جلسات بررسی شد، ادامه می‌دهد: طرح را بررسی کردیم و طرح مناسبی نبود. چون در داخل معاونت هنری وزارت ارشاد تغییراتی در این سطح اتفاق می‌افتاد، نمی‌توانستیم با دوستان حرف محکمی بزنیم. من هفته پیش با آقای دکتر سالاری معاون هنری و مدیرکل هنرهای نمایشی جلسه داشتم و محور اصلی صحبت‌هایمان هم تئاتر شهر بود. همفکر ما بودند و ما به آن‌ها گزارش دادیم و قرار شد، یک کارگروه با حضور آن‌ها و ما برای اینکه کار رفت و برگشتی و درست اتفاق بیفتد، تشکیل شود.

او با اشاره به هماهنگی‌های بین وزیر ارشاد و شهردار تهران و تاکید بر پیشگیری از موازی کاری، ادامه می‌دهد: طرح‌های قبلی مانند پهنه رودکی را هم دوستان مطالعه کردند و قرار شد که فراخوان ایده‌ای هم از هنرمندان داشته باشیم.

نادعلی در پاسخ به این پرسش که ایده نهایی برای حفاظت از ساختمان تئاتر شهر از چه جنسی است، می‌گوید: با قطعیت نمی‌گویم اما تا اینجای قضیه نظر سمت ما و دوستان ما که فعالیت تخصصی شهرسازی انجام دادند، نظرشان بحث حصار و دیوار نیست.

سخنگوی شورای شهر تهران با ذکر یک مثال تاکید می‌کند: حتی اگر فرض کنیم که دور تا دور آنجا را هم ببندیم، نمی‌توانیم تضمین کنیم که این اتفاقات آنجا نیفتد. همچنین این بستن اتفاق قشنگی نیست، زیرا آنجا محل تردد مردم و هنرمندان است. به گفته نادعلی در آخرین جلسه با مدیران هنری، اعضای کمیته هنری شورا بر این باور بودند که رویدادهای هنری می‌تواند فضا را برای عوارض آسیب‌های اجتماعی ناامن می‌کند، رویدادهایی نظیر تئاتر خیابانی و جشنواره‌ها و اقداماتی که با موضوع تئاتر سنخیت داشته باشد: این موضوع حتمی است و اگر چیز دیگری لازم باشد، دوستان در موضوع معماری ورود می‌کنند. اما هر اتفاقی که رخ دهد، دغدغه ما این است که به زیباترین شکل ممکن رخ دهد.

به نظر می‌رسد ایده حصارکشی برای تئاترشهر با برگزاری رویداد جایگزین می‌شود اما هنوز نمی‌توان با قطعیت گفت، مدیران تازه برای ساختمان تئاتر شهر چه خوابی دیده‌اند. کنشگران شهری در ماه‌های اخیر مخالفت‌های جدی با ایده جداسازی و خصوصی کردن فضای هنری تهران داشتند. مدتی پیش آذر تشکر، جامعه‌شناس شهری به «پیام‌ما» گفته بود: جداسازی‌ها اثری ندارد و تنها شهروندان را تشویق می‌کند تا خلاف قانون وضع شده عمل کنند: در حوزه مدیریت شهری، قدرت دست شهروندان است، شهروندان از فضا طوری استفاده می‌کنند که خودشان تشخیص می‌دهند، یعنی شما نرده می‌کشی اما مردم از روی آن رد می‌شوند، در نهایت این اتفاق اثری ندارد. او تاکید داشت اگر نظام حکمرانی شهری در سطوح مختلف بخواهد موثر باشد و شهروندان را با خود همراه کند، راهش این است به جای اینکه فضای عمومی را ببندد، آن را باز کند. موضوعی که باید دید تا چه اندازه در تصمیم‌گیری تازه برای تئاتر شهر لحاظ می‌شود.

انتهای پیام

منبع: پیام ما