جزئیات دارایی‌های بابک زنجانی حتی پس از سالها زندان
۱۰ سال از بازداشت ابربدهکار نفتی می‌گذرد و سوالات زیادی درباره دست‌های پشت پرده همچنان بی‌پاسخ مانده است.
بیان فردا | ۱۰ سال از بازداشت ابربدهکار نفتی می‌گذرد و سوالات زیادی درباره دست‌های پشت پرده همچنان بی‌پاسخ مانده است.
عصر نهم دی 1392 بود؛ نهم دی ماه 10 سال پیش که بابک زنجانی از تاجران «تحریم دورزن»، بالاخره بازداشت شد. هنگام بازداشت، زنجانی 2 میلیارد و 800 میلیون دلار به خزانه کشور یا به عبارت بهتر به مردم ایران بدهکار بود، اما تا الان که 10 سال از آن روزها گذشته، هنوز مشخص نشده که این ابربدهکار نفتی، دقیقا چه میزان از پول‌هایی که از بابت فروش نفت در دوران تحریم دراختیار داشته را به خزانه عودت داده است. البته که پرونده بابک زنجانی تا پیش از افشای فساد چای دبش رتبه اول فساد مالی را در تاریخ ایران داشته است که بعد از انتشار جزییات فساد سه میلیارد و 800 میلیون دلاری چای دبش، بابک زنجانی به مقام دوم سقوط کرد.
10 سال برای شفاف شدن پرونده زمان کمی نبوده و برای روشن نشدن ابهامات زمان زیادی بوده است؛ اگر نوزادی نهم دی ماه ۱۳۹۲ به دنیا می‌آمد، امروز باید کلاس پنجم دبستان باشد و ضرب و تقسیم را بلد و امروز ضرب و تقسیم 2 میلیارد و 800 میلیون دلار را بتواند انجام دهد؛ اما همچنان نمی‌تواند رقم ریالی و دلاری آن را بخواند؛ با قیمت دلار 3 هزار و 500 تومان سال 1392، رقم بدهی زنجانی رقمی حدود 9 هزار و 800 میلیارد تومان می‌شده است و با دلار حدودا 50 هزار تومانی امروز، 140 هزار میلیارد تومان.
«من بسیجی اقتصادی‌ام»
زنجانی در گفت‌وگویی که با «ایسنا» انجام داد که جمله معروفی از این مصاحبه بیرون آمد: «نه دلال نفتی‌ام و نه رانتخوار؛ من بسیجی اقتصادی‌ام.» او در این مصاحبه همه اتهاماتی که نمایندگان و مسوولان به او نسبت داده بودند را «داستان ساختگی» خواند و خود را یک «سرباز بسیجی در جبهه اقتصادی» معرفی کرد که از «شانس‌هایی که خدا دراختیار» او قرار داده، استفاده کرده است. زنجانی همچنین «راز موفقیت» خود را «تشخیص حلال و حرام، لطف خدا، اعتقاد به کشور جمهوری اسلامی و ولایت فقیه» دانسته بود.
زنجانی به روایت خودش در زمان ریاست مرحوم محسن نوربخش بر بانک مرکزی، سرباز و به عنوان راننده او مشغول به خدمت بوده است: «در آن زمان هم توانستم به کشورم کمک کنم و روزانه 20 میلیون دلار را می‌بردم بیرون در بازار می‌فروختم تا قیمت ارز در بازار نوسان نداشته باشد آن موقع هر دلار 300 تومان بود و زمزمه افزایش قیمت آن مطرح بود.»
به گفته زنجانی، او از سال ۱۳۷۹ وارد فعالیت‌های اقتصادی شده و تا سال ۱۳۸۱ توانست ۱۱ شرکت تاسیس کند. او آن زمان در امارات یک موسسه مالی تاسیس کرد تا با باز کردن ال‌سی و انتقال پول، برای شرکت‌هایش تامین مالی کند و از همین طریق شرکت‌هایش را به ۶۴ عدد رساند.
او روایت می‌کند که عضو هیات‌مدیره یک بانک در مالزی بوده و بعد از سخت شدن تحریم‌ها بر ایران، از طریق این بانک و موسسات مالی‌اش در امارات، با بانک‌ها و تجار ایرانی که برای باز کردن ال‌سی و نقل و انتقال پول دچار مشکل شده بودند، کار کند. به عبارتی بانک‌های ایرانی و تجار، با استفاده از این امکان زنجانی تحریم‌ها را دور می‌زدند. از اینجا بود که پای زنجانی به دور زدن تحریم‌ها باز شد؛ با گشودن یک حساب از سوی شرکت هنگ‌کنگی که زیرمجموعه شرکت ملی نفت بود، رسما به تجارت نفت ایران وارد شد. او می‌گوید این شرکت با مصوبه‌ای که امضای ۵ وزیر و رییس کل بانک مرکزی را پای آن داشت، برای شرکت هنگ‌کنگی حساب باز کرد و در ادامه برای فروش نفت تحریم شده و انتقال پول به داخل ایران به ایفای نقش پرداخت. او مدعی شده که کارمزدش برای انتقال پول به ایران، از هر هزار دلار، ۷ دلار بوده است.
عکس با مسلسل؛ عکس کنار حسن رعیت
وقتی نام او کم‌کم بر سر زبان‌ها افتاد عکس‌های متعددی هم از او منتشر شد؛ کلت به دست در صندلی جلوی یک ماشین؛ کنار هواپیمای قشم‌ایر؛ داخل هواپیما و کنار میهمانداران قشم‌ایر و از همه جنجالی‌تر، کنار حسن میرکاظمی مشهور به حسن رعیت؛ از حسن میرکاظمی تا آن زمان تنها یک عکس منتشر شده بود؛ عکسی مربوط به روزهای اعتراضات سال ۸۸ که در آن مردی با موهای جوگندمی و پیراهنی روی شلوار، سوار بر موتور، در حال گذاشتن یک کلت کمری پرِ کمرش است. از همین بابت بود که با انتشار تصویر زنجانی و رعیت در کنار هم، آن عکس بار دیگر بین مردم دست به دست شد. زنجانی سال ۹۲ گفته بود که حسن رعیت در جزیره کیش صاحب هتلی بوده که زنجانی آن را خریده بوده است. به گفته زنجانی بعد از این معامله با میرکاظمی یا همان حسن رعیت رفاقت داشته و چند باری هم با هم سفر رفته بودند. حسن رعیت سال ۱۳۹۸ در جریان رسیدگی به شبکه فساد به سرکردگی اکبر طبری بازداشت شد و سال گذشته به اتهام اخلال عمده در نظام پولی و ارزی و پولشویی و کلاهبرداری و... جمعا به ۳۵ سال زندان محکوم شد. آن‌طور که نماینده دادستان گفته بود، رعیت رفیق گرمابه و گلستان بابک زنجانی، اکبر طبری و قاضی منصوری (که چندی قبل از این دادگاه در رومانی به قتل رسید یا خودکشی کرد) بوده است. رفاقت میان زنجانی و رعیت در حدی بود که به گفته نماینده دادستان، «اول که بابک زنجانی دستگیر شد به بازجو شماره رعیت را داد تا به واسطه نفوذ وی با اکبر طبری مشکل رفع شود.»
نمایندگان محافظه‌کار مجلس نهم: «فساد در کشور سیستمی شده است»
با روی کار آمدن دولت حسن روحانی، عرصه برای جولان زنجانی تنگ شد؛ بیژن زنگنه وزیر نفت پیگیری وصول مطالبات بیت‌المال از زنجانی را انجام می‌داد، اما با نزدیک شدن به ۹ دی، حرف و حدیث‌ها هم پیرامون زنجانی بیشتر می‌شد. سوم دی ماه ۱۳۹۲، یعنی ۶ روز قبل از بازداشت زنجانی، جمعی از نمایندگان مجلس نهم نامه‌ای خطاب به حسن روحانی، علی لاریجانی و صادق آملی لاریجانی نوشتند و خواستار برخورد با بابک زنجانی شدند. «حسین نجابت»، «احمد توکلی»، «غلامرضا مصباحی‌مقدم»، «اسماعیل کوثری»، «محمدرضا آشتیانی»، «احمد امیرآبادی»، «حسین ذوالانوار»، «الیاس نادران»، «محمد دهقان»، «مفید کیایی‌نژاد»، «احمد سالک» و «علیرضا سلیمی» که همگی از محافظه‌کاران هستند و بعضا از محافظه‌کاران تندرو، ازجمله امضاکنندگان این نامه بودند که در آن خطاب به سران قوا از ایجاد «فساد سیستمی» انتقاد کردند: «سالها مماشات با فساد مالی، متاسفانه امروز کشور را به فساد سیستمی رسانده است. ویژگی این مرحله از فساد آن است که دستگاه‌ها و نهادهای مسوول مبارزه با فساد، خود گرفتار مراتبی از فساد می‌شوند.» فساد سیستماتیک که این نمایندگان محافظه‌کار مجلس نهم از آن گفته‌اند، همانی است که بعدها اسحاق جهانگیری معاون اول وقت دولت در سخنرانی‌اش درباره بابک زنجانی گفت.
این نمایندگان در نامه خود با بیان اینکه هر سه قوه درنظر بخش زیادی از مردم متهم هستند، آورده‌اند: «هنگامی که وزارت اطلاعات و نهادهای اطلاعاتی دیگر به پشتیبانی از زنجانی متهم می‌شوند ولی به جای توضیح به مردم سکوت می‌کنند؛ هنگامی که چنین عنصری امین وزارت نفت شناخته شده و پول نفت فروخته شده را برای مدت‌ها پس نمی‌دهد و کسی هم با او کاری ندارد؛ وقتی آشکار می‌شود که وی با مفسد دیگری که مدیرعاملی سازمان بزرگی را غصب کرده (سعید مرتضوی)، برای معامله‌ای چهار میلیارد یورویی به شکل غیرقانونی تفاهمنامه امضا می‌کند ولی صدایی از هیچ دادگاهی بلند نمی‌شود؛ هنگامی که رییس کمیسیون اصل ۹۰ که به معرفی هیات رییسه و رای مجلس برگزیده می‌شود، چنان موضع می‌گیرد که گویی در دفاع و تطهیر بابک زنجانی تلاش می‌کند و... چرا متهم نشویم؟»
شرکت‌های زنجانی
اما به غیر از اظهارات و ادعاهایی که زنجانی دارد و همچنین پول‌هایی که هنوز تکلیف آنها مشخص نشده، مرور شرکت‌هایی که نام بابک زنجانی در آن بوده یا هست، می‌تواند جالب توجه باشد.
مشهورترین شرکتی که نام بابک زنجانی در آن دیده می‌شود، «هولدینگ توسعه سورینت قشم» نام دارد؛ نام این شرکت در جلسات دادگاه و همچنین اظهارنظرهای نمایندگان پیگیر ماجرای او، به دفعات دیده شده است. «سورینت قشم» سال 1390 تاسیس شد؛ «بابک زنجانی»، «حمید فلاح هروی»، «فواد شکوری گنجوی» از اعضای هیات‌مدیره و موسسین این شرکت بودند. در جریان رسیدگی به این پرونده، از «حمید فلاح هروی» به عنوان «جعبه سیاه» بابک زنجانی یاد می‌شد. در آگهی تاسیس این شرکت، «محمدمهدی افضلی» به سمت مدیرعامل (خارج از اعضا) انتخاب شده بود.
شرکت «اهرم تراک قشم» دیگر شرکتی است که همزمان با «سورینت قشم» از سوی بابک زنجانی و شرکایش به ثبت رسیده است؛ یعنی سال 1390. در هیات‌مدیره و هیات موسس «اهرم تراک قشم»، به غیر از بابک زنجانی، «صفرعلی عزیزآبادی فراهانی» به عنوان عضو هیات رییسه و همچنین مدیرعامل انتخاب شد. فرد دیگری با نام «فواد شکوری گنجوی» نیز عضو هیات‌مدیره شد که البته او به نمایندگی از شرکت «سورینت قشم» به عضویت این شرکت درآمده بود. به عبارت دیگر بابک زنجانی در «اهرم تراک قشم»، یک صندلی از هیات‌مدیره به نام خودش بود و یک صندلی دیگر نیز دراختیار «سورینت قشم» شد.
یک شرکت دیگر هم، همزمان با «اهرم تراک قشم» و «سورینت قشم» تاسیس شده بود؛ شرکت «سرمایه‌گذاری توسعه ساختمان آماج قشم». در بین اعضای هیات‌مدیره این شرکت باز هم نام بابک زنجانی به عنوان رییس هیات‌مدیره قید شده است. شرکت «هولدینگ توسعه سورینت قشم» با نمایندگی «فواد شکوری گنجوی» نیز صاحب یک صندلی در هیات‌مدیره این شرکت شد. فرد دیگر، «حسین علی ذاکر حسین» بود که نام او به عنوان مدیرعامل و عضو هیات‌مدیره آمده است.
دیدگاه تان را بنویسید